Một em Lạp xưởng bụng tròn vo, đi lắc lư như “ổ bánh mì biết đi” gần như có thể làm tan chảy trái tim bất kỳ ai 🥹. Cả nhà hay xúm lại ôm ấp, chụp hình “chó xúc xích mập” đăng mạng cho vui, càng mập càng thấy… dễ thương.
Nhưng với một giống thân dài – chân ngắn – lưng chịu lực nhiều như Dachshund, việc để chó Lạp xưởng mập không chỉ là chuyện ngoại hình. Cân nặng dư thừa chính là “quả bom nổ chậm” treo trên cột sống, khớp, tim, phổi và cả tuổi thọ của bé.
Bài viết này dành cho bạn nếu:
Bé nhà bạn đang bắt đầu tròn lên,
Hay đã rõ ràng là chó Lạp xưởng béo phì,
Hoặc bạn chỉ đơn giản muốn phòng từ sớm để con không rơi vào cảnh vừa trẻ vừa… mệt vì mỡ.
Nếu bạn cần hiểu tổng quan về lịch sử, ngoại hình, tính cách giống, có thể đọc trước bài chó Lạp xưởng Dachshund – tổng quan giống rồi quay lại phần “béo phì” này để ráp bức tranh cho đủ.
1. Chó xúc xích mập – dễ thương hay đang báo động đỏ? 😅
1.1. Vì sao giống thân dài như Lạp xưởng rất dễ béo phì
Dachshund vốn được sinh ra để làm chó săn đào hang: thân dài, ngực nở, chân ngắn nhưng khỏe. Khi chuyển sang làm thú cưng trong nhà, bản năng ăn khỏe vẫn giữ nguyên, trong khi lượng vận động bị giảm đi rất nhiều.
Thêm vào đó, cách nuôi quen thuộc của nhiều gia đình:
Cho ăn chung với mâm cơm người: cơm, nước thịt, đồ chiên.
Mỗi lần bé nhìn xin là… cho một miếng “cho thương”.
Ít để ý đến khẩu phần theo cân nặng mà chủ yếu “thấy ăn được là mừng”.
Kết quả: rất khó nhận ra ranh giới giữa “tròn trịa vừa cưng” và chó xúc xích mập không kiểm soát.
1.2. Tròn trịa vs béo phì – khác nhau chỗ nào?
Một em Dachshund khỏe mạnh:
Nhìn từ trên xuống vẫn thấy eo thắt nhẹ sau lồng ngực.
Sờ tay lên vùng sườn, cảm được xương dưới lớp mỡ mỏng.
Đi lại linh hoạt, leo vài bậc cầu thang không thở hồng hộc.
Khi dần dần trở thành chó Lạp xưởng mập:
Eo biến mất, thân nhìn như một khúc lạp xưởng thẳng đuột.
Sờ sườn phải ấn sâu mới thấy xương.
Bụng sệ xuống, đi lắc lư như vịt.
Còn khi đã bước sang mức chó Lạp xưởng béo phì, mọi chuyển động đều nặng nề: nằm nhiều, ít muốn chơi, đứng dậy khó, leo cầu thang gần như “đánh vật”. Nhìn vẫn dễ thương, nhưng bên trong là hàng loạt áp lực đè lên cột sống và nội tạng.
2. Dấu hiệu nhận biết chó Lạp xưởng mập & béo phì 📏
Không phải ai cũng có điều kiện cân định kỳ, nhưng bạn hoàn toàn có thể “tự test” ngay tại nhà.
2.1. Test nhanh bằng tay và mắt: sờ xương sườn, nhìn từ trên xuống
Cách đơn giản:
Đặt nhẹ lòng bàn tay lên vùng sườn của bé.
Nếu bạn sờ được từng xương sườn dưới một lớp mỡ mỏng → bình thường.
Nếu bạn phải ấn khá sâu mới thấy xương → bé đang thừa cân.
Đặt bé đứng thẳng, nhìn từ trên xuống:
Nếu phần eo phía sau lồng ngực có thu lại một chút → ổn.
Nếu thân từ ngực đến mông gần như một đường thẳng → xu hướng chó xúc xích mập đã rõ.
Đặc biệt, ở Dachshund, vì thân vốn dài, nên nhiều người chủ nhìn quen mắt và… tưởng đó là “form chuẩn”. Việc sờ sườn và nhìn từ trên xuống sẽ giúp bạn đánh giá khách quan hơn.
2.2. Các dấu hiệu thường thấy ở chó xúc xích mập
Đi vài phút đã thở gấp, lưỡi thè rất lâu.
Ngại leo cầu thang, hay dừng giữa chừng như “đòi bế”.
Thích nằm hơn thích chơi; gọi đi dạo vẫn lưỡng lự.
Khi nằm nghiêng, bụng trải rộng ra hai bên.
Một số bé kêu nhẹ khi nhảy từ sofa xuống hoặc khi được bế lên (có thể đã đau lưng).
Đừng chờ đến khi bé “rõ ràng là mập” mới xử lý. Ngay khi bạn bắt đầu thấy những dấu hiệu này, đó là lúc nên nghiêm túc nhìn lại chế độ ăn và vận động của chó.
2.3. Khi nào coi là chó Lạp xưởng béo phì đúng nghĩa?
Về mặt chuyên môn, bác sĩ thú y thường dùng thang điểm BCS (Body Condition Score) để đánh giá. Với người nuôi, có thể hiểu đơn giản:
Nếu bé chỉ “nhỉnh” hơn cân nặng lý tưởng một chút, vẫn hoạt động bình thường → thừa cân nhẹ.
Khi cân nặng vượt 15–20% so với mốc được khuyến nghị, kết hợp với những dấu hiệu lười vận động, thở mệt, bụng sệ rõ → có thể xếp vào nhóm béo phì.
Đó là lúc bạn cần coi việc giảm cân cho bé là nhiệm vụ nghiêm túc, không chỉ là “giảm cho đẹp trong ảnh”.
3. Vì sao chó xúc xích mập? Những nguyên nhân phổ biến ⚠️
3.1. Ăn quá nhiều và sai loại thức ăn
Đây là nguyên nhân số 1. Không ít bé Lạp xưởng sống “như người” trong chuyện ăn uống:
Sáng ăn hạt, trưa ăn cơm người, tối ăn thêm “ăn ké” nhà.
Cả ngày được cho thêm giò, chả, xúc xích, đồ ăn nhanh, snack mặn.
Khẩu phần tinh bột (cơm, mì, khoai…) nhiều hơn rất xa khẩu phần đạm & rau.
Khi bạn không xác định rõ khẩu phần dành riêng cho chó, mà cho ăn theo cảm xúc, theo ánh mắt “xin một miếng thôi mà”, việc chó Lạp xưởng mập chỉ là chuyện sớm muộn.
Nếu bạn chưa rõ khung cơ bản nên cho bé ăn gì, có thể xem chi tiết trong bài chó Lạp xưởng ăn gì cho đúng để xây lại menu trước khi bàn đến giảm cân.
3.2. Ít vận động – “cún văn phòng” đúng nghĩa
Dachshund vốn là chó săn, cơ thể sinh ra để đào bới, đuổi bắt, làm việc ngoài trời. Nhưng phần lớn cuộc đời của các bé xúc xích thành phố bây giờ là:
Sáng ngủ, trưa ngủ, chiều ngồi nhìn cửa, tối nằm cạnh TV.
Mỗi ngày chỉ đi dạo vài phút, cũng có khi… không đi.
Chủ về muộn, bù lại bằng đồ ăn ngon thay vì thời gian chơi.
Một ngày mà lượng calo nạp vào lớn hơn nhiều so với lượng calo tiêu hao, cơ thể buộc phải tích trữ – chủ yếu dưới dạng mỡ. Với cấu trúc thân dài – lưng chịu lực, từng ký mỡ dư đều đè nặng lên cột sống của bé.
3.3. Thưởng vặt liên tục vì “bé nhìn thương quá” 😂
Chó thông minh lắm. Một lần xin được, lần sau sẽ biết tiếp tục “diễn”. Lâu dần, giữa bạn và bé hình thành thói quen:
Bạn ăn → bé ngồi cạnh, nhìn chằm chằm.
Bạn thấy thương → cho chút đồ ăn.
Bé ghi nhớ: cứ nhìn là có ăn.
Các phần thưởng nhỏ (miếng giò, cục xúc xích, miếng bánh…) khi cộng lại trong cả ngày có thể tương đương hoặc vượt khẩu phần chính. Nhưng vì chúng ta không tính, nên rất dễ rơi vào bẫy “Ủa sao ăn cũng không nhiều lắm mà vẫn thấy chó xúc xích mập?!”
3.4. Yếu tố tuổi tác, triệt sản, bệnh nền
Ngoài dinh dưỡng và vận động, còn vài yếu tố nền:
Sau triệt sản, chuyển hóa có thể chậm hơn, bé dễ tăng cân nếu khẩu phần không điều chỉnh.
Chó lớn tuổi tự nhiên lười vận động dần, nhưng chủ lại giữ nguyên lượng thức ăn như lúc còn trẻ.
Một số bệnh nội tiết (như suy giáp) cũng có thể khiến bé tăng cân bất thường – trường hợp này cần bác sĩ thăm khám cụ thể.
4. Hậu quả của chó Lạp xưởng béo phì với cột sống & sức khỏe 🩺
4.1. Cột sống và đĩa đệm – “điểm yếu chết người” ở Dachshund
Dachshund vốn đã là giống có nguy cơ cao với bệnh thoát vị đĩa đệm (IVDD). Khi trở thành chó Lạp xưởng béo phì, mọi áp lực đều nhân lên gấp nhiều lần:
Đĩa đệm bị chèn ép, thoái hóa nhanh.
Dây thần kinh bị đè, gây đau, tê, mất cảm giác chân sau.
Một số trường hợp nặng có thể liệt, phải phẫu thuật, chi phí và rủi ro không nhỏ.
Điều đáng tiếc là, nhiều chủ chỉ nghĩ đơn giản “bé mập xíu thôi có sao đâu”, cho đến một ngày thấy con bỗng kêu đau, không đứng lên nổi, mới giật mình. Lúc đó đã là giai đoạn muộn của quá trình tích mỡ lâu ngày.
4.2. Khớp, tim, phổi – mọi thứ đều phải gồng lên
Không chỉ cột sống, toàn bộ cơ thể phải gánh thêm gánh nặng:
Khớp gối, khớp cổ chân liên tục chịu tải.
Tim phải đẩy máu nuôi một cơ thể nặng hơn.
Phổi phải làm việc nhiều hơn để đảm bảo oxy, nên bé rất dễ thở gấp, mệt nhanh.
Trong ngày nóng, bạn sẽ thấy chó xúc xích mập thở hồng hộc, nằm sải ra sàn mát, rất khó hồi lại sau khi vận động nhẹ.
4.3. Tuổi thọ giảm, chất lượng sống đi xuống
Béo phì lâu dài có thể kéo theo nhiều bệnh khác: tiểu đường, gan nhiễm mỡ, tăng mỡ máu… Tất cả đều góp phần làm giảm tuổi thọ của bé so với một chú Lạp xưởng giữ dáng tốt.
Quan trọng hơn, chất lượng sống giảm đi rõ rệt:
Không còn những cuộc dạo chơi dài.
Không còn cảnh sóc, mèo chạy là bé phi như tên lửa đuổi theo.
Thay vào đó là thở mệt, nằm nhiều, thỉnh thoảng đau lưng, đau khớp.
5. Kế hoạch giảm cân an toàn cho chó xúc xích mập 📝
Tin vui: phần lớn các trường hợp chó Lạp xưởng mập đều có thể cải thiện nếu chủ quyết tâm và làm đúng cách.
5.1. Bước 1: Đưa bé đi khám & cân lại
Trước khi bắt đầu bất kỳ kế hoạch giảm cân nào, bạn nên:
Đưa bé đến bác sĩ thú y để kiểm tra tổng quát.
Nhờ bác sĩ đánh giá tình trạng cột sống, khớp, tim phổi.
Hỏi mốc cân nặng lý tưởng của bé dựa trên chiều cao, khung xương.
Nếu đã có dấu hiệu đau lưng, đi khó, trượt chân, bác sĩ có thể chỉ định thêm X-quang hoặc các xét nghiệm khác. Mục tiêu là: giảm cân nhưng không làm bệnh nền nặng hơn.
5.2. Bước 2: Đặt mục tiêu giảm cân thực tế
Giảm cân cho chó không giống “ép cân cấp tốc” trước kỳ nghỉ biển. Giảm quá nhanh có thể gây stress, suy nhược, ảnh hưởng gan thận.
Một tốc độ hợp lý thường được khuyến nghị:
Giảm từ từ, khoảng 1–2% trọng lượng cơ thể mỗi tuần.
Tính ra là vài tháng để quay về mốc lý tưởng, chứ không phải 1–2 tuần.
Ví dụ: bé nặng 10 kg, cân lý tưởng 7,5 kg. Nếu giảm 150–200 g/tuần, bạn sẽ cần khoảng 2–3 tháng – hoàn toàn chấp nhận được và an toàn.
5.3. Bước 3: Điều chỉnh khẩu phần – bớt lượng, chỉnh chất
Đây là điểm quyết định. Không có bài tập thần thánh nào gánh nổi một chế độ ăn thừa năng lượng.
Một số nguyên tắc:
Giảm dần 10–20% khẩu phần hiện tại (không cắt ngay 50%).
Chuyển từ đồ ăn nhiều tinh bột, nhiều mỡ sang thức ăn giàu đạm nạc, nhiều rau, ít năng lượng.
Cắt hoàn toàn đồ thừa trên bàn, snack mặn, đồ chiên, đồ ngọt.
Nếu bạn đang cho bé ăn tự nấu:
Giảm lượng cơm/khoai, tăng rau luộc.
Dùng thịt gà, bò nạc, cá; hạn chế thịt mỡ và nội tạng.
Chia tối thiểu 2 bữa/ngày, không để bé nhịn cả ngày rồi ăn bù.
Nếu dùng hạt:
Chuyển sang dòng kiểm soát cân nặng (weight control/light).
Cân khẩu phần bằng cốc đo, không “ước chừng bằng mắt”.
Trong giai đoạn này, nếu bạn cần reference về mặt bằng chi phí theo từng phân khúc để cân đối tài chính, có thể tham khảo thêm bảng giá trong bài giá chó Lạp xưởng theo từng phân khúc.
5.4. Bước 4: Kết hợp vận động phù hợp với lưng dài
Giảm khẩu phần mà không tăng vận động sẽ khiến bé đói, cáu kỉnh, khó duy trì lâu dài. Nhưng cũng không thể bắt chó xúc xích mập đang nặng nề chạy bộ như chó săn.
Gợi ý:
Tuần đầu: mỗi ngày 2 lần đi bộ ngắn 10–15 phút trên mặt phẳng, tốc độ vừa phải.
Từ tuần thứ 2 trở đi, nếu bé có vẻ ổn, tăng dần lên 20–30 phút.
Kết hợp trò chơi nhẹ nhàng: tìm đồ ăn giấu trong phòng, kéo dây, ném bóng khoảng cách ngắn.
Điều nên tránh:
Cho nhảy lên xuống sofa, giường, leo nhiều cầu thang – rất hại lưng khi bé đang nặng cân.
Cho chạy trên nền trơn dễ trượt chân (gạch bóng, sàn gỗ trơn).
5.5. Những sai lầm thường gặp khi cho chó Lạp xưởng giảm cân
Nhịn đói: bỏ hẳn 1–2 bữa liền → bé mệt, cào phá, có nguy cơ viêm loét dạ dày.
Giảm phần chính nhưng vẫn cho ăn vặt như cũ: về tổng năng lượng, chẳng giảm được bao nhiêu.
Dùng thuốc giảm cân của người: tuyệt đối không. Cơ chế chuyển hóa của chó khác con người, thuốc có thể gây ngộ độc.
6. Phòng ngừa chó Lạp xưởng béo phì từ sớm 🧭
6.1. Thiết lập thói quen ăn uống ngay từ khi còn nhỏ
Từ khi vừa đón bé về, hãy:
Xác định rõ khẩu phần theo tuổi – cân nặng.
Cho ăn đúng bữa, không để thức ăn cả ngày.
Không biến đồ ăn của người thành phần thưởng mặc định.
Chủ nào đã đọc kỹ bài cách nuôi chó Lạp xưởng từ 2 tháng tuổi đến trưởng thành và áp dụng ngay từ đầu, tỷ lệ gặp cảnh “chó xúc xích mập” thường thấp hơn rất nhiều.
6.2. Ăn – chơi – ngủ: 3 trụ cột phải cân bằng
Một ngày lý tưởng của Dachshund nên có:
Thời gian ăn: khẩu phần hợp lý.
Thời gian chơi & vận động: đi dạo, trò chơi dùng mũi, đồ chơi gặm…
Thời gian nghỉ: ngủ sâu, không bị bụng quá nặng gây khó thở.
Khi một trong ba trụ cột này bị lệch – thường là ăn nhiều, chơi ít – bé rất dễ trượt sang nhóm chó Lạp xưởng mập.
6.3. Cân định kỳ & ghi lại
Mỗi 2–4 tuần, đặt bé lên cân (có thể bế cùng rồi trừ).
Ghi lại con số, so sánh theo thời gian.
Nếu thấy cân nặng tăng đều, trong khi mức vận động không thay đổi → điều chỉnh khẩu phần sớm, đừng chờ đến khi tăng quá nhiều.
7. FAQ – Những câu hỏi thường gặp về chó xúc xích mập ❓
Chó xúc xích mập nhìn vẫn khỏe, có cần giảm cân không?
Đa số trường hợp, có. Ở giống thân dài như Lạp xưởng, mỡ dư không chỉ ở dưới da mà còn đè lên cột sống, khớp, tim, phổi. Bé càng trẻ, bạn càng nên cho giảm cân sớm để bảo vệ lưng lâu dài.
Giảm cân xong chó có bị xấu lông, xấu dáng không?
Nếu giảm đúng cách (giảm lượng nhưng vẫn đủ chất, không thiếu đạm – vitamin – khoáng), lông thường còn đẹp hơn, dáng gọn gàng, cơ rõ nét hơn. Chỉ khi bạn cắt khẩu phần quá mạnh, thiếu chất, bé mới xuống sức, lông xấu.
Một ngày cho chó Lạp xưởng béo phì ăn mấy bữa?
Vẫn nên giữ 2–3 bữa, chỉ giảm tổng lượng mỗi bữa, không nên dồn thành 1 bữa lớn. Việc chia nhỏ giúp bé đỡ đói, hệ tiêu hóa cũng ổn định hơn.
Có cần dùng hạt “giảm cân” chuyên dụng không?
Không bắt buộc, nhưng nếu bạn không có thời gian nấu tự cân đối, hạt kiểm soát cân nặng là lựa chọn tốt. Tuy vậy, dù dùng loại nào, bạn vẫn phải kiểm soát lượng và kết hợp vận động.
Làm sao để không lặp lại cảnh chó Lạp xưởng mập sau khi giảm thành công?
Hãy coi việc kiểm soát cân nặng là thói quen suốt đời, không phải “chiến dịch ngắn hạn”. Sau khi bé về mốc lý tưởng, tăng nhẹ khẩu phần nhưng giữ lịch vận động, tuyệt đối không quay lại thói quen cho ăn vặt vô tội vạ như trước.
Nếu bạn đã đọc đến đây, nghĩa là bạn thực sự quan tâm đến sức khỏe lâu dài của em xúc xích nhà mình 🧡. Một chú chó Lạp xưởng béo phì hoàn toàn có thể trở lại dáng gọn gàng, chạy nhảy lanh lợi, miễn là chủ đủ kiên nhẫn và quyết tâm. Nếu bạn đang chuẩn bị đón một bé mới, đừng quên cân nhắc cả nguồn gốc & sức khỏe khi chọn mua, có thể tham khảo thêm bài mua chó Lạp xưởng ở đâu uy tín để bắt đầu hành trình với một khởi đầu tốt nhất.
Một ngày nào đó, nhìn bé xúc xích chạy tung tăng, lưng thẳng, mắt sáng, lưỡi lè ra vì vui chứ không phải vì mệt, bạn sẽ thấy mọi quyết định “không chiều theo mỡ” hôm nay đều hết sức xứng đáng 🐾✨.
