Nếu từng sống chung với một em Lạp xưởng, bạn sẽ hiểu cảm giác “vừa cưng vừa quạu” là như thế nào 😅. Thân thì dài như khúc lạp xưởng, chân thì ngắn tủn, chạy lạch bạch như đồ chơi biết đi, nhưng não thì… cực kỳ thông minh, thậm chí hơi “cáo già”. Nhiều nhà nói vui:
“Nhà có một con chó Lạp xưởng là y như nuôi thêm đứa con nít biết cãi.”
Chính vì tính cách độc lập, thông minh, có chút bướng nên không ít người lên mạng tìm “huấn luyện chó Lạp xưởng” rồi kết luận luôn: “Giống này khó dạy lắm!”. Thật ra, vấn đề không nằm ở giống, mà ở cách mình dạy và kỳ vọng.
Nếu hiểu đúng tính cách, biết cách dùng thưởng – khen – kỷ luật mềm, bạn hoàn toàn có thể biến một em “xúc xích ồn ào” thành bạn đồng hành ngoan ngoãn, biết nghe lời trong mọi tình huống 🐾.
Trước khi đi sâu vào dạy lệnh, nếu bạn cần một bức tranh tổng thể về nguồn gốc, ngoại hình, tính cách, có thể xem thêm chó Lạp xưởng Dachshund – cẩm nang giống rồi quay lại bài này để ráp cho đủ bức tranh.
1. Chó Lạp xưởng có dễ huấn luyện không? Hiểu tính rồi mới dạy 🧠
1.1. Tính cách “xúc xích”: thông minh, bướng nhưng rất tình cảm
Chó Lạp xưởng là giống chó săn đào hang, được sinh ra để tự mình ra quyết định dưới lòng đất: đánh hơi, đào bới, rượt theo con mồi… mà không có chủ bên cạnh. Vì vậy, trong người chúng luôn có:
Sự độc lập rất cao – không phải kiểu “chủ bảo gì làm nấy”.
Tư duy riêng, đôi khi như đang “tranh luận” với bạn.
Bản năng săn mồi mạnh: thấy chim, mèo, vật di chuyển nhanh là mắt sáng lên, tai dựng, mũi hoạt động liên tục.
Điểm cộng là:
Rất thông minh và nhớ nhanh.
Rất trung thành, quấn nhà, đặc biệt là người mà bé coi là “thủ lĩnh”.
Điểm trừ là:
Nếu bài tập nhàm chán, bé bỏ ngang không thèm hợp tác.
Không thích bị la hét hay ép buộc thô bạo.
Nên nếu bạn muốn cách huấn luyện chó Lạp xưởng thành công, hãy xác định tâm thế: đây là “bạn đồng hành thông minh”, không phải “robot bốn chân”.
1.2. Lạp xưởng không khó dạy, chỉ là không hợp kiểu “ra lệnh”
Rất nhiều case thất bại vì:
Chủ chỉ ra lệnh, không giải thích, không thưởng – không khen.
Dạy lúc đang bực, nói to, kéo dây mạnh → bé sợ, mất niềm tin.
Mỗi người trong nhà một kiểu: người cho lên ghế, người cấm; người cho ăn thả cửa, người cấm chặt… bé không biết phải nghe ai.
Thật ra, nếu bạn kiên trì và nhất quán, Dachshund thuộc nhóm dễ dạy hơn nhiều giống khác. Chúng rất ham được khen, được chơi, được ở gần chủ. Bạn chỉ cần biến buổi tập thành thời gian “chơi có luật” là sẽ thấy khác hẳn ✨.
2. Nguyên tắc vàng trước khi huấn luyện chó Lạp xưởng 📌
Trước khi nói đến kỹ thuật, phải chốt được “luật nền” để cả nhà đi cùng một hướng.
2.1. Thưởng – khen – vuốt ve: vũ khí mạnh nhất
Chó học nhanh nhất khi:
Làm đúng → được thưởng (bánh thưởng, miếng thịt nhỏ, đồ chơi yêu thích).
Được khen bằng giọng vui, ánh mắt và cái xoa đầu.
Khi đó, não bé ghi nhận: “À, hành vi này mang lại cảm giác dễ chịu → lần sau cứ lặp lại.”
Ngược lại:
La mắng, đánh, đá, giật dây mạnh: chỉ khiến bé sợ bạn, chứ không hiểu mình sai ở đâu.
Bé sẽ lén làm khi bạn không thấy, hoặc trở nên phòng vệ, gầm gừ, tránh né tay.
2.2. Buổi tập ngắn nhưng đều đặn
Với Lạp xưởng, 5–10 phút tập trung chất lượng hiệu quả hơn nhiều so với 30 phút vừa tập vừa mất tập trung.
Lý tưởng:
1–3 buổi/ngày, mỗi buổi 5–10 phút.
Chọn thời điểm bé hơi đói nhẹ (trước bữa chính), sẽ háo hức nhận thưởng hơn.
Kết thúc buổi tập khi bé còn đang hứng → để lần sau bé chủ động mong chờ.
2.3. Thống nhất “ngôn ngữ lệnh” trong cả gia đình
Một trong những lỗi lớn nhất khi cách dạy chó Lạp xưởng là:
Người thì nói “Lại đây”, người nói “Đi lại coi”, người lại gọi “Vô đây con”.
Bé không hiểu 3 câu đó cùng là 1 lệnh.
Giải pháp:
Mỗi hành vi chỉ chọn 1 từ khóa chính, ví dụ: “Lại đây”, “Ngồi”, “Nằm”, “Đợi”.
Dán một tờ note nhỏ lên tủ lạnh hoặc góc nào đó để cả nhà nhớ dùng giống nhau.
Chỉ riêng bước này thôi, khả năng tiếp thu của bé đã tăng lên rất nhiều rồi 🐾.
3. Lộ trình huấn luyện chó Lạp xưởng theo độ tuổi 📅
Huấn luyện không phải chuyện “trong một đêm”, mà là hành trình đi cùng bé từ nhỏ đến lớn.
3.1. 2–4 tháng: xã hội hóa & nền tảng đầu đời
Thời điểm này, bé giống… trẻ mẫu giáo: tò mò, dễ học nhưng cũng dễ phân tâm.
Việc nên làm:
Dạy bé nhận tên: gọi tên → bé nhìn bạn → khen & thưởng.
Tập làm quen vòng cổ, dây dắt trong nhà.
Đặt khung: ăn – ngủ – chơi – đi vệ sinh tương đối cố định.
Bắt đầu tập đi vệ sinh đúng chỗ ngay, đừng đợi “lớn rồi dạy”.
Nếu bạn đang trong giai đoạn này, có thể kết hợp kiến thức ở bài chó Lạp xưởng con – chăm & dạy từ nhỏ để vừa chăm sức khỏe, vừa tạo nề nếp ngay từ đầu.
3.2. 4–6 tháng: lệnh cơ bản & tập trung
Đây là giai đoạn “vào lớp 1”: bé đủ lớn để học các lệnh có cấu trúc.
Có thể bắt đầu:
“Lại đây”, “Ngồi”, “Nằm”, “Đợi”.
Đi bên chân chủ khi đi dạo, hạn chế kéo dây.
Tập chịu được một chút xíu nhàm chán: ở yên vài giây, không nhảy lên bàn, không tranh đồ ăn.
3.3. 6–12 tháng: kỷ luật mềm & kiểm soát bản năng
Giai đoạn dậy thì, nhiều bé Lạp xưởng hơi “trổ mã cứng đầu” 😆, nhưng đây cũng là lúc học rất nhanh nếu được dẫn đúng.
Tập trung:
Dạy không nhảy lên người khách.
Dạy không giật đồ ăn trên tay người.
Tập trò dùng mũi: tìm đồ chơi, tìm mồi, đi theo đường mùi → vừa xả năng lượng, vừa thỏa mãn bản năng săn mồi một cách an toàn.
3.4. Trưởng thành: duy trì nề nếp & phòng bệnh hành vi
Khi đã qua 1 tuổi, mục tiêu không còn là “dạy cho biết lệnh nữa”, mà là duy trì thói quen tốt:
Nhắc lại các lệnh trong sinh hoạt hằng ngày (trước giờ ăn, trước khi ra cửa, lúc có khách).
Kết hợp vận động hợp lý để tránh béo phì – vốn là một trong những vấn đề lớn ở giống thân dài. Nếu bé đã bắt đầu tròn lên, hãy tham khảo thêm chó xúc xích mập & béo phì để xử lý sớm.
4. Cách dạy chó Lạp xưởng những lệnh quan trọng nhất 🏅
Đây là phần thực chiến – đúng nghĩa “cách huấn luyện chó Lạp xưởng” trong đời sống hằng ngày.
4.1. Dạy nhận tên & quay lại khi được gọi
Đây là lệnh quan trọng bậc nhất, liên quan trực tiếp đến an toàn khi bé ra ngoài.
Cách làm đơn giản:
Chọn không gian yên tĩnh, trong nhà.
Cầm sẵn một ít bánh thưởng.
Gọi tên bé bằng giọng vui: “Bơ ơi!”, “Xúc xích ơi!”…
Chỉ cần bé quay đầu nhìn bạn hoặc bước lại gần nửa bước → khen “Ngoan!” và thưởng ngay.
Lặp lại nhiều lần mỗi ngày. Sau đó:
Tăng khoảng cách giữa bạn và bé.
Tập ở môi trường có thêm chút xíu xao nhãng (tay vẫn cầm thưởng).
Không trách mắng nếu bé không quay lại lần đầu; chỉ cần giảm độ khó xuống, tập lại ở khoảng cách gần hơn.
4.2. Dạy “Ngồi” – lệnh căn bản để kiểm soát mọi tình huống
“Ngồi” giúp bạn:
Giữ bé bình tĩnh trước giờ ăn.
Không lao ầm ra khỏi cửa khi bạn mở.
Đứng yên khi đeo dây dắt hoặc lau chân.
Cách dạy vui, nhanh:
Cầm miếng thưởng, cho bé ngửi.
Từ từ đưa tay lên cao, hơi vòng ra sau đầu bé.
Đa số chó sẽ tự động hạ mông xuống để giữ thăng bằng → vừa ngồi xong là khen “Ngồi giỏi quá!” và thưởng.
Lặp lại nhiều lần, sau đó thêm khẩu lệnh “Ngồi” trước khi đưa tay. Dần dần, chỉ cần nói “Ngồi” là bé hiểu.
4.3. Dạy “Nằm” & “Ở yên”
Hai lệnh này giúp bé:
Nằm yên khi có khách, khi cần kiểm tra sức khỏe.
Không lao đi giữa đường đông người.
Cách dạy “Nằm”:
Từ tư thế ngồi, cầm miếng thưởng hạ thấp từ mũi xuống sát đất, kéo nhẹ ra phía trước.
Khi hai chân trước bé duỗi ra và ngực chạm đất → khen & thưởng.
Cách dạy “Ở yên”:
Khi bé đang ngồi hoặc nằm, giơ tay làm dấu (ví dụ lòng bàn tay hướng về bé), nói “Ở yên”.
Lùi 1 bước, đếm 2–3 giây, quay lại khen & thưởng nếu bé vẫn giữ nguyên.
Tăng dần khoảng cách và thời gian.
Đừng đòi hỏi “ở yên 5 phút” ngay từ đầu, đặc biệt với Lạp xưởng còn trẻ – rất khó và dễ làm bé nản.
4.4. Dạy đi vệ sinh đúng chỗ
Phần này gắn với sinh hoạt hằng ngày hơn là “trò diễn”.
Nguyên tắc chung:
Sau khi ăn, ngủ dậy, hoặc chơi hăng một lúc, khả năng cao bé sẽ đi vệ sinh.
Dẫn ngay đến khu vực bạn muốn cố định.
Khi bé đi xong → khen, thưởng, vuốt ve.
Nếu lỡ đi sai chỗ:
Dọn sạch, khử mùi, không la mắng.
Lần sau canh kỹ hơn và chủ động dắt bé đến chỗ đúng.
Muốn sâu hơn về lịch ăn – uống – giờ ngủ theo từng tháng tuổi, bạn có thể xem ở bài cách nuôi chó Lạp xưởng từ 2 tháng tuổi đến trưởng thành; trong bài này mình giữ trọng tâm ở phần “huấn luyện hành vi”.
5. Chó Lạp xưởng sủa nhiều: vì sao và xử lý thế nào? 🔔
Không ít người tìm đến bài này chỉ vì một lý do: chó Lạp xưởng sủa quá trời. Đụng gì cũng sủa: tiếng cửa, tiếng xe, tiếng chó khác, thậm chí tiếng dép kéo lê ngoài hành lang 😵.
5.1. Vì sao Lạp xưởng hay sủa?
Bản năng cảnh giới mạnh: từng là chó săn, chó canh, nên chúng có xu hướng báo động mọi thứ “không bình thường”.
Thiếu vận động, thiếu kích thích trí tuệ → năng lượng dư, buồn chán → sủa cho… đỡ chán.
Chủ vô tình củng cố hành vi:
Bé sủa → chủ quay lại quát → từ góc nhìn của chó: “À, mình sủa là chủ chú ý tới mình”.
5.2. Phân loại tình huống sủa
Để xử lý, cần hiểu bé sủa vì cái gì:
Sủa khi có người lạ, tiếng lạ → cảnh giới.
Sủa khi ở một mình lâu → lo lắng chia ly.
Sủa đòi: đòi ăn, đòi ra ngoài, đòi chơi.
Mỗi kiểu cần cách tiếp cận hơi khác một chút.
5.3. Cách huấn luyện chó Lạp xưởng bớt sủa
Một vài nguyên tắc:
Không gào lên cùng lúc với bé
Bạn càng quát, bé càng nghĩ “à, chủ cũng đang sủa chung với mình”.
Tăng vận động & chơi trò trí tuệ
Mệt về thể chất và được giải tỏa đầu óc, bé tự nhiên bớt sủa vô cớ.
Dạy lệnh “Im” hoặc “Thôi”
Cho bé sủa 2–3 tiếng,
Gọi tên + nói “Im” bằng giọng chắc chắn,
Khi bé ngưng vài giây → khen & thưởng,
Lặp lại, kéo dài dần thời gian im lặng trước khi thưởng.
Quản lý môi trường
Che bớt tầm nhìn ra đường nếu bé hay sủa khi thấy người/xe.
Mở nhạc nhẹ, tiếng TV vừa phải để “làm nền”, tránh bé phản ứng với từng tiếng động nhỏ.
Nếu sống ở chung cư hoặc nhà sát mặt đường, bạn càng cần kiên trì. Mục tiêu không phải là biến bé thành “con chó không bao giờ sủa”, mà là biết sủa đúng lúc, im đúng chỗ.
6. Sai lầm thường gặp khi huấn luyện chó Lạp xưởng 🚫
Ngay cả người rất thương chó cũng dễ mắc những lỗi này.
6.1. Dạy lúc mình đang bực, hoặc bé đang quá phấn khích
Bạn vừa đi làm về, mệt, thấy nhà bừa → dạy trong lúc thần kinh căng.
Bé thì đang quá sung, không thể nào tập trung.
Kết quả:
Bạn nhanh mất kiên nhẫn, nâng giọng, kéo dây.
Bé nhớ cảm xúc tiêu cực nhiều hơn là bài học.
6.2. Không thống nhất quy tắc, lệnh lúc thế này lúc thế khác
Hôm nay không cho leo ghế, mai thấy bé làm nũng lại bế lên.
Hôm nay cấm xin ăn, mai lại vì thương mà cho “một miếng thôi”.
Với một giống thông minh như Dachshund, sự không nhất quán này chỉ khiến bé kết luận:
“Ở nhà này, cứ thử đi, biết đâu hôm nay là ‘ngày ngoại lệ’.” 😏
6.3. Bỏ cuộc quá sớm, hoặc chỉ dạy khi… rảnh
Beta Lạp xưởng học bằng sự lặp lại đều đặn. Nếu:
Tập 2–3 ngày đầu thấy chưa rõ, bạn bỏ luôn,
Hoặc chỉ dạy tuần 1 lần, lúc rảnh mới nhớ,
thì không có giống chó nào học tốt nổi.
Huấn luyện không cần nhiều thời gian, nhưng cần mỗi ngày một ít – giống như bạn đánh răng, ăn cơm, uống nước vậy.
7. Kết hợp huấn luyện với dinh dưỡng & sức khỏe tổng thể 🩺
Một em chó khỏe, ăn ngủ điều độ sẽ học nhanh hơn một em suốt ngày mệt, nặng nề vì thừa cân hoặc thiếu chất.
7.1. Cân nặng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tập trung
Nếu bé thuộc nhóm “bụng tròn như trống”, đi vài bước đã thở hồng hộc, bạn sẽ thấy:
Mới tập vài phút đã nằm phịch, không muốn hợp tác.
Cột sống và khớp chịu tải nhiều, dễ đau khi thực hiện động tác “Ngồi”, “Nằm”.
Trong trường hợp đó, hãy kết hợp chỉnh lại khẩu phần, tăng vận động nhẹ nhàng. Bạn có thể tham khảo thêm bài chó Lạp xưởng ăn gì cho chuẩn để lên thực đơn hợp lý hơn cho các buổi tập.
7.2. Lịch sinh hoạt ổn định giúp buổi tập “mượt” hơn
Tập trước bữa ăn 30–45 phút (bé hơi đói, dễ có động lực).
Không tập ngay sau khi ăn no, tránh khó chịu đường tiêu hóa.
Đảm bảo bé ngủ đủ, không bị stress vì tiếng ồn hoặc môi trường quá chật chội.
Khi nhu cầu cơ bản (ăn – ngủ – vận động – sức khỏe) được đáp ứng, huấn luyện chó Lạp xưởng bỗng nhiên trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
8. FAQ – Hỏi nhanh đáp gọn về huấn luyện chó Lạp xưởng ❓
1. Chó Lạp xưởng bao nhiêu tháng thì bắt đầu huấn luyện được?
Từ 2 tháng đã có thể bắt đầu những bài đơn giản như nhận tên, lại khi được gọi, đi vệ sinh đúng chỗ. Các lệnh “Ngồi”, “Nằm”, “Đợi” thường hiệu quả hơn từ 4–5 tháng trở đi, khi bé bớt “tăng động” hơn một chút.
2. Huấn luyện chó Lạp xưởng mất bao lâu thì thấy kết quả?
Nếu bạn tập 5–10 phút mỗi ngày, sau 2–3 tuần là đã thấy rõ bé hiểu lệnh cơ bản. Những thói quen phức tạp hơn (bớt sủa, không nhảy lên khách, đi bên chân) có thể mất vài tháng để ổn định hoàn toàn.
3. Có cần gửi chó Lạp xưởng đến trường huấn luyện chuyên nghiệp không?
Không bắt buộc. Nếu bạn có thời gian và kiên nhẫn, hoàn toàn có thể tự dạy tại nhà. Trường huấn luyện phù hợp khi bạn quá bận, hoặc bé có vấn đề hành vi nặng (hung hăng, cắn người…). Dù gửi đi đâu, chủ vẫn phải học để duy trì nề nếp tại nhà.
4. Chó Lạp xưởng sủa nhiều có phải do được cưng chiều quá không?
Một phần do bản năng, một phần do cách mình phản ứng. Nếu mỗi lần bé sủa là bạn quay lại nói chuyện, la mắng hoặc cho ăn, bé sẽ hiểu đó là cách thu hút sự chú ý. Điều chỉnh lại thói quen của bản thân và áp dụng các bước giảm sủa, tình hình sẽ cải thiện đáng kể.
5. Lạp xưởng bướng quá, huấn luyện có đáng công không?
Rất đáng. Đằng sau cái “bướng” là một bộ não thông minh, trung thành và gắn bó với gia đình. Khi đã vượt qua giai đoạn đầu, bạn sẽ có một người bạn đồng hành biết nghe lời, hiểu quy tắc, đi đâu cũng có thể mang theo mà không lo “banh chành cả quán” 🐾.
Nếu bạn đang chuẩn bị đón một em “xúc xích chân ngắn” về nhà, hãy xem việc huấn luyện như một phần thú vị của hành trình, không phải gánh nặng. Mỗi buổi tập, mỗi lần bé hiểu thêm một lệnh mới đều là khoảnh khắc hai bạn hiểu nhau hơn. Và biết đâu, vài tháng nữa, chính bạn sẽ là người tự tin kể cho người khác nghe “bí kíp huấn luyện chó Lạp xưởng” của riêng mình đó 🧡.
