Bạn mê vẻ ngoài thông minh, đôi mắt “biết nói” của Border Collie 🐶🧠 nhưng hơi lo:
“Giống này thông minh quá, huấn luyện chó Border Collie có khó không?”
“Không có kinh nghiệm, mình có dạy được hay phải gửi trung tâm?”
Tin tốt: nếu bạn hiểu tính cách giống, biết cách chia nhỏ bước và kiên nhẫn, việc cách huấn luyện chó Border Collie sẽ vui hơn rất nhiều so với tưởng tượng.
Tin “đáng suy nghĩ”: nếu không huấn luyện, một em cực thông minh + cực nhiều năng lượng rất dễ trở thành “cơn ác mộng” trong nhà 😅
Bài viết này tập trung vào đúng một chủ đề: tập cho Border Collie nghe lời, đi dây, sống lịch sự, kiểm soát bản năng chăn cừu và phát triển các bài nâng cao.
Nếu bạn muốn đọc đầy đủ lịch sử, ngoại hình, phân loại… có thể xem trước bài giống chó Border Collie rồi quay lại đây để triển khai phần luyện tập cho bài bản hơn nhé 🐾
🧭 Bài này dành cho ai? Bạn sẽ nhận được gì?
Bài viết này dành cho bạn nếu:
Bạn đang nuôi hoặc chuẩn bị đón một bé Border Collie
Bạn gõ “cách huấn luyện chó Border Collie” vì không muốn bé phá phách, kéo dây, sủa cả ngày
Bạn muốn đi từ cơ bản (lệnh nghe lời) đến nâng cao (trò trí tuệ, thể thao chó) mà vẫn phù hợp điều kiện ở Việt Nam
Sau khi đọc hết, bạn sẽ nắm được:
Phải bắt đầu từ đâu với một bé Collie con mới về 🐾
Dạy những lệnh nào là “bắt buộc phải có”
Cách xử lý thói quen xấu: kéo dây, đuổi xe, rượt mèo, sủa nhiều
Cách xây dựng lịch luyện tập theo ngày – tuần – tháng
Khi nào nên tự dạy, khi nào nên cân nhắc thêm trung tâm huấn luyện
🧠 Hiểu đúng về Border Collie trước khi huấn luyện
Muốn dạy tốt, phải hiểu “tính học trò”.
Giống siêu thông minh – vừa là lợi thế vừa là thách thức
Border Collie thường được xếp top đầu trong danh sách loài chó thông minh thế giới:
Học lệnh rất nhanh, nhớ lâu
Tự đoán ý chủ, tự “ghép bài” nếu được hướng dẫn đúng
Nhưng cũng… tự sáng tạo trò nghịch nếu chủ không bày việc 😅
=> Nghĩa là: nếu bạn không dẫn dắt, bé vẫn sẽ tự học, nhưng học những thứ… bạn không muốn: mở cửa, trèo bàn, tìm cách trốn rào, bầy đủ mọi trò phá.
Bản năng chăn cừu ăn sâu trong máu
Border Collie là chó Collie chăn cừu biên giới, nên:
Dễ bị kích hoạt bởi thứ di chuyển nhanh: xe, xe đạp, trẻ nhỏ chạy, mèo, gà vịt
Có xu hướng “quây đàn”, dồn xung quanh, đôi khi gặm nhẹ gót chân
Nếu không có kỹ năng kiểm soát bản năng chăn cừu, bạn sẽ gặp các vấn đề:
Chó rượt theo xe ngoài đường → rất nguy hiểm
Chó “chăn” trẻ con trong nhà, làm trẻ sợ
Chó khó bình tĩnh khi có kích thích mạnh
Nhạy cảm và bám chủ
Border Collie thường:
Rất bám người, thích làm việc cùng chủ 🥰
Rất nhạy cảm với giọng nói, nét mặt, cảm xúc
Nếu bạn hay quát tháo, trừng phạt mạnh:
Chó dễ stress, sợ người, mất tự tin
Dần kém hợp tác dù rất thông minh
=> Giống này “hợp” với phong cách: kiên định – rõ ràng – nhẹ nhàng nhưng có nguyên tắc.
🎒 Chuẩn bị trước khi huấn luyện: không chỉ là vài cái bánh thưởng
Trước khi lao vào dạy lệnh, hãy chuẩn bị vài thứ cơ bản:
Thời điểm bắt đầu huấn luyện
Với chó con 2–3 tháng:
Có thể bắt đầu dạy những thứ rất đơn giản: tên, lại đây, ngồi…
Không ép các bài quá khó, không tập quá lâu một lần
Chó 4–6 tháng:
Bắt đầu tăng độ khó, thêm lệnh ở yên, đi dây đẹp, tập trung khi có kích thích
Chó trưởng thành mới về:
Bắt đầu như với chó con, nhưng cần nhiều kiên nhẫn hơn chút
Quan trọng: đừng chờ “lớn rồi mới dạy”. Với Border Collie, huấn luyện càng sớm càng dễ.
Dụng cụ nên có khi huấn luyện chó Border Collie
🎯 Nhỏ nhưng hữu dụng:
Dây dắt chắc, có thể điều chỉnh chiều dài
Vòng cổ hoặc harness êm, vừa người
Bánh thưởng nhỏ, mềm, thơm (ăn nhanh, không phải nhai lâu)
1–2 đồ chơi chó thích: bóng, đồ kéo co, đồ nhả thức ăn
Nếu thích: thêm clicker để đánh dấu lúc chó làm đúng (không bắt buộc)
Chuẩn bị tâm lý & kỳ vọng
Đừng kỳ vọng “3 ngày thành ngoan như video TikTok”
Huấn luyện là một quá trình, không phải “dịch vụ làm một lần là xong”
Mỗi chó một tính, cùng giống nhưng không con nào giống con nào
Điều bạn kiểm soát được không phải gen, mà là:
👉 Thời gian bạn dành cho bé, cách bạn khen – phạt, và sự nhất quán.
🐾 Huấn luyện chó Border Collie con: xây nền nếp từ ngày đầu
Giai đoạn chó con là “thời vàng” để đặt nền tảng.
Làm bạn trước khi làm thầy
Với bé mới về:
Dành vài ngày đầu chủ yếu để làm quen & gắn kết
Cho bé làm quen tay bạn, giọng bạn, mùi nhà bạn
Dùng bánh thưởng nhỏ, vuốt nhẹ, nói chuyện ấm áp
Khi chó đã tin bạn, mọi bài huấn luyện chó Border Collie phía sau đều dễ hơn rất nhiều.
Tạo lịch sinh hoạt cố định
Một ngày cho chó con Border Collie:
Ngủ – ăn – chơi – đi vệ sinh – mini training – nghỉ
Cứ lặp đi lặp lại theo khung giờ tương đối ổn định
Lịch ổn định giúp chó:
Dễ đoán chuyện sắp xảy ra → ít lo lắng
Hình thành thói quen nhanh hơn (nhất là vụ toilet & giờ ngủ)
Thiết lập vài quy tắc cơ bản trong nhà
Ngay từ đầu nên:
Không cho leo lên bàn ăn dù “nhìn rất tội” 🙃
Không cho nhảy lên người để xin bế mỗi khi bạn về
Không cho cắn tay – cắn chân trong lúc chơi
Khi bé cắn tay:
Dừng chơi, đưa đồ chơi vào miệng bé thay cho tay
Khi bé gặm đồ chơi → khen, thưởng nhẹ
Lặp lại đủ nhiều lần, bé sẽ hiểu:
👉 tay là để vuốt, đồ chơi mới là để cắn
🎓 Lệnh cơ bản cho Border Collie: “khung bắt buộc”
Đây là phần không thể bỏ qua khi nói về cách huấn luyện chó Border Collie.
Nguyên tắc chung khi dạy lệnh
Mỗi buổi tập chỉ 5–10 phút, nhưng lặp lại nhiều lần trong ngày
Dạy một – hai lệnh, không nhồi nhét quá nhiều cùng lúc
Luôn dùng cùng một từ cho một hành động (không lúc “lại đây”, lúc “tới đây”)
Những lệnh cơ bản cần có
Gọi tên + “lại đây”
Cứ mỗi lần cho ăn, cho chơi, dắt đi dạo, hãy gọi tên + ra hiệu
Khi bé chạy lại → thưởng ngay 🎉
“Ngồi”
Dùng để bé bình tĩnh trước khi mở cửa, trước khi được ăn, trước khi chào khách
“Nằm”
Hữu ích khi muốn bé thư giãn, không tham gia vào một hoạt động nào đó
“Ở yên”
Cực quan trọng khi bạn mở cửa, gặp người lạ, cần bé đứng im
“Thả ra/nhả ra”
Giúp bé bỏ đồ đang gặm, tránh nuốt nhầm vật nguy hiểm
Giảm tranh chấp khi chơi kéo co, khi bé lỡ gặm đồ không nên gặm
Ghép lệnh vào đời sống hằng ngày
Đừng đợi “giờ học” mới dạy:
Trước khi ăn: yêu cầu “ngồi” → đặt bát xuống → “ok” cho ăn
Trước khi ra khỏi cửa: “ngồi” – “ở yên” → mở cửa → “lại đây” → ra ngoài
Khi về nhà: “lại đây” → “ngồi” → vuốt ve
Càng dùng lệnh trong ngữ cảnh thật, chó càng hiểu và nhớ.
🚶♂️ Đi dây, kiểm soát bản năng đuổi theo
Rất nhiều chủ Border Collie than: “Ra đường là nó kéo như tàu kéo xe”.
Dạy đi dây không kéo
Bước đầu:
Cho bé đeo dây trong nhà trước, cho chạy qua lại để quen cảm giác
Bắt đầu đi trong không gian yên tĩnh, ít kích thích
Nguyên tắc:
Khi bé kéo mạnh: dừng lại → chờ dây chùng → mới đi tiếp
Khi bé đi bên cạnh, dây chùng: khen + thưởng nhỏ
Kiên trì vài tuần, chó sẽ hiểu: kéo = không được đi, đi đẹp = được đi tiếp.
Kiểm soát bản năng đuổi theo
Vì là chó chăn cừu, Border Collie rất dễ:
Dán mắt vào xe → lao theo
Rượt trẻ con chạy, rượt mèo, gà…
Cách xử lý:
Luôn dùng dây dắt ở nơi có xe cộ, nơi dễ kích thích
Dạy lệnh “nhìn mình” (eye contact):
Gọi tên → khi chó nhìn lên mắt bạn → thưởng
Lặp lại nhiều lần cho đến khi chỉ cần gọi tên là bé ngước lên
Khi bé bắt đầu “dán mắt” vào mục tiêu:
Gọi tên, yêu cầu “nhìn mình” → “ngồi” → thưởng khi bé quay lại
Không cho phép bé lao theo dù “chỉ một lần cho vui” – đó là cách tạo thói quen xấu rất nhanh.
🏡 Toilet, kennel & nề nếp sống chung
Huấn luyện không chỉ là trick, mà còn là thói quen sống dễ chịu cho cả người lẫn chó.
Dạy đi vệ sinh đúng chỗ
Chọn một khu cố định: ban công, sân, góc nhà trải pad
Đưa bé ra đó ngay sau ngủ dậy, sau ăn, sau khi chơi hăng
Khi bé đi đúng chỗ → khen & thưởng lớn 🥳
Nếu đi sai chỗ:
Dọn sạch, khử mùi, không cho chó thấy đây là chỗ “đáng nhớ”
Tránh quát hoặc dúi mũi chó vào chỗ bẩn – chỉ khiến bé sợ bạn, không hiểu vấn đề.
Kennel – “phòng riêng”, không phải “nhà tù”
Rất nên tập cho Border Collie quen với kennel:
Đặt nệm, đồ chơi, một ít snack bên trong
Ban đầu để mở cửa, cho bé tự ra vào
Sau đó mới tập đóng cửa trong thời gian ngắn, tăng dần
Lợi ích:
Chó có chỗ riêng để nghỉ ngơi, bớt bám chủ 24/7
Dễ quản lý khi có khách, khi bạn cần ra ngoài ngắn giờ
Quy tắc lịch sự trong nhà
Một số nguyên tắc có thể dạy dần:
Không xin ăn trên bàn
Không nhảy lên khách
Không “nhập hội” mọi việc (ví dụ nhảy lên bồn rửa, bàn bếp)
Tất cả đều có thể dạy bằng lệnh + quản lý môi trường: chặn cửa, dùng baby gate, thay đổi vị trí đồ vật hấp dẫn.
🧑🤝🧑 Xã hội hóa: để Border Collie tự tin chứ không “khó ở”
Collie thông minh + nhạy cảm → nếu không xã hội hóa tốt, rất dễ:
Sợ hãi, căng thẳng trong môi trường lạ
Phản ứng thái quá khi gặp người lạ, tiếng ồn, thú cưng khác
Thời điểm vàng để xã hội hóa
Trước 4 tháng tuổi là giai đoạn đặc biệt quan trọng
Càng cho bé tiếp xúc đa dạng (an toàn) sớm, bé càng dễ thích nghi sau này
Xã hội hóa như thế nào?
Có thể cho bé làm quen dần với:
Người: đàn ông, phụ nữ, trẻ con, người đội nón, đeo khẩu trang
Môi trường: đường phố, công viên, quán cà phê pet-friendly
Tiếng ồn: xe, còi, tiếng máy, tiếng mưa, tiếng sấm (ở mức kiểm soát)
Nguyên tắc:
Mỗi trải nghiệm nên được gắn với cảm xúc tích cực: bánh thưởng, lời khen, vỗ về
Không ép bé lao vào thứ đang rất sợ, hãy cho tiếp xúc từ xa → gần dần.
🥏 Huấn luyện nâng cao: trick & thể thao cho Border Collie
Khi phần cơ bản đã ổn, đây là lúc bạn “mở khóa” tiềm năng thật sự của giống siêu trí tuệ này.
Khi nào nên bắt đầu bài nâng cao?
Dấu hiệu:
Bé nghe tốt các lệnh cơ bản: lại đây, ngồi, nằm, ở yên, thả ra
Bé có thể tập trung 5–10 phút liền mà không bỏ đi
Bé tỏ ra thích khi được dạy, mắt ngóng chờ bạn ra hiệu ✨
Các bài nâng cao gợi ý
Một số ý tưởng vừa vui vừa “hack não”:
Trick: xoay vòng, lăn, bò, nhảy qua tay, đi vòng quanh người
Nhặt đồ theo tên: bóng, gấu bông, dây…
Ghép chuỗi hành vi: chạy đến – nhặt – quay lại – ngồi – thả vào tay
Những bài này:
Đốt năng lượng tinh thần
Giúp Border Collie có “việc để làm” thay vì tự bày trò phá nhà
Thể thao chó phù hợp với Collie
Nếu có điều kiện:
Agility (chạy vượt chướng ngại vật)
Frisbee (đĩa bay)
Obedience nâng cao (thi nghe lời chuẩn)
Không nhất thiết phải thi đấu; chỉ cần bạn tạo những “sân chơi nhỏ” là đủ để bé cảm thấy được làm việc đúng chất chó chăn cừu Collie.
🚫 Sửa hành vi xấu thường gặp ở Border Collie
Thông minh không có nghĩa là không mắc lỗi. Quan trọng là bạn xử lý thế nào.
Sủa nhiều, sủa mọi thứ
Phân biệt:
Sủa báo động (người lạ, tiếng lạ)
Sủa do chán, thiếu việc, muốn chú ý
Cách xử lý:
Đầu tiên: tăng vận động & hoạt động trí tuệ → giảm năng lượng dư
Dạy lệnh “im”:
Khi chó sủa 1–2 tiếng → nói “im” + chờ bé dừng 1–2 giây → khen, thưởng
Lặp lại, dần kéo dài thời gian im lặng
Không nên:
Gào to hơn, đuổi theo chó để quát – thường chỉ khiến bé sủa nhiều hơn.
Cắn phá đồ, gặm nội thất
Nguyên nhân:
Chán, dư năng lượng
Mọc răng (chó con)
Không được định hướng cái gì được gặm, cái gì không
Giải pháp:
Đảm bảo: mỗi ngày có vận động & chơi đủ
Luôn có đồ chơi gặm an toàn, hấp dẫn hơn bàn ghế
Khi thấy gặm đồ cấm: nói “không”, lấy nhẹ ra, đưa đồ chơi → khen khi bé chuyển sang cắn đồ chơi
Đuổi xe, đuổi mèo, “chăn” trẻ con
Đây là chỗ bản năng chăn cừu lộ rõ.
Một số nguyên tắc:
Không thả rông ở khu vực có xe, trẻ nhỏ chạy, mèo nhiều
Luôn dùng dây dắt độ dài phù hợp
Luyện lệnh “nhìn mình”, “lại đây”, “ngồi” đủ vững trong môi trường ít kích thích trước
Sau đó mới tăng độ khó:
Tập gần đường, gần nơi có xe chạy, nhưng vẫn ở khoảng cách đủ an toàn
Mỗi khi bé “dán mắt” vào mục tiêu: gọi tên + “nhìn mình” + thưởng lớn khi bé quay lại
Lâu dần, bé học được: nhìn chủ → có thưởng, lao theo thứ chạy → bị chặn lại, không được gì.
⏰ Lịch huấn luyện gợi ý theo ngày – tuần – tháng
Để tránh bỏ dở giữa chừng, bạn nên có một “khung mềm” cho cả nhà.
Một ngày mẫu cho Border Collie được huấn luyện bài bản
Ví dụ:
Sáng:
Đi dạo 20–30 phút, lồng ghép lệnh “ngồi”, “lại đây”, “đi bên cạnh”
Trưa:
Nghỉ ngơi, nhai đồ chơi gặm, ngủ
Chiều/tối:
10–15 phút dạy trick/ bài nâng cao
10–20 phút chơi ném bóng, kéo co, trò trí tuệ trong nhà
Tổng thời gian không cần quá “kinh khủng”, nhưng đều đặn là chìa khóa.
Mục tiêu theo tuần
Củng cố 1–2 lệnh cũ
Dạy thêm 1 hành vi mới (trick nhỏ)
Ít nhất 2–3 lần đưa chó ra môi trường khác nhau (xã hội hóa)
Theo tháng
Đánh giá lại: bé có còn kéo dây nhiều không, còn sợ gì không?
Điều chỉnh bài tập cho bớt nhàm: đổi trò chơi, đổi đường đi dạo
Kiểm tra lại sức khỏe, cân nặng, kết hợp với việc chăm sóc tổng thể (ăn uống – lông – da).
Nếu cần thêm góc nhìn tổng thể về khẩu phần, vận động, chăm sóc sức khỏe, bạn có thể đọc song song với bài cách nuôi chó Border Collie để đồng bộ cả “nuôi” và “dạy”.
🏫 Có nên gửi Border Collie tới trung tâm huấn luyện?
Đây là câu hỏi rất nhiều người nuôi lần đầu băn khoăn.
Ưu điểm
Huấn luyện viên có kinh nghiệm, đọc hành vi nhanh
Sửa được những lỗi khó, từng thành thói quen lâu ngày
Có môi trường giàu kích thích để chó học cách tập trung
Nhược điểm
Nếu chủ không học cùng, chó sẽ… nghe thầy nhiều hơn nghe chủ
Một số nơi vẫn dùng phương pháp trừng phạt nặng, không phù hợp với giống nhạy cảm như Collie
Khi nào nên cân nhắc gửi?
Chó có hành vi nguy hiểm: lao vào xe, cắn người, đuổi trẻ quá mức
Chủ quá bận, không có đủ thời gian để tự nghiên cứu
Gia đình chưa có ai có kinh nghiệm với giống năng lượng cao
Dù gửi đi đâu, hãy nhớ:
👉 Chủ vẫn phải tiếp tục huấn luyện chó Border Collie mỗi ngày sau khi nhận lại.
Huấn luyện viên có thể “mở đường”, nhưng người chó sống cùng cả đời là bạn.
🐾 Kết luận: Khi được dạy đúng, Border Collie là đồng đội tuyệt vời
Nếu chỉ nhìn vẻ ngoài xinh, đôi mắt lanh lợi, nhiều người sẽ đánh giá thấp “độ khó” của giống này. Nhưng khi hiểu đúng và dành thời gian huấn luyện chó Border Collie từ cơ bản đến nâng cao, bạn sẽ có:
Một em chó nghe lời – tập trung – biết chờ đợi – biết bình tĩnh
Một đối tác hoàn hảo trong các trò chơi, thể thao, hoạt động ngoài trời
Một người bạn đồng hành tuyệt vời, không chỉ là “thú cưng”
Khi bạn đã nắm chắc phần huấn luyện, bước tiếp theo thường là tối ưu chuyện tài chính & nguồn giống. Lúc đó, bạn có thể xem bài giá chó Border Collie tại Việt Nam và nếu thực sự sẵn sàng, cân nhắc lựa chọn ở trang mua chó Border Collie tại Chạm Pets để có thêm tư vấn chuyên sâu 💛
❓ FAQ – Câu hỏi thường gặp khi huấn luyện chó Border Collie
1. Bắt đầu huấn luyện chó Border Collie con từ mấy tháng là hợp lý?
Ngay khi bé về nhà, khoảng 2–3 tháng tuổi bạn đã có thể:
Dạy tên, “lại đây”, “ngồi”, toilet đúng chỗ
Làm quen dây dắt, kennel
Càng đợi lâu, bé càng hình thành nhiều thói quen khó sửa.
2. Mỗi ngày nên huấn luyện Border Collie bao lâu?
Chó con: nhiều buổi ngắn 5–10 phút rải trong ngày
Chó trưởng thành: 15–30 phút tập trung, kết hợp nhiều lần lồng ghép lệnh trong sinh hoạt
Quan trọng là đều đặn, không phải kéo dài một buổi rồi bỏ mấy ngày.
3. Cách huấn luyện chó Border Collie nghe lời khi có nhiều kích thích?
Bắt đầu ở nơi yên tĩnh, ít xao nhãng
Khi lệnh đã chắc, mới tăng dần độ khó: thêm tiếng ồn, chó khác, người lạ
Dùng bánh thưởng giá trị cao khi tập ở môi trường khó hơn
Không nhảy cóc từ phòng khách ra ngay đường lớn đông xe.
4. Làm sao để Border Collie không đuổi xe, rượt theo trẻ?
Luôn dùng dây dắt ở nơi nguy hiểm
Luyện “nhìn mình”, “ngồi”, “ở yên” thật chắc
Tập cách xa đường, cho tiếp xúc dần với kích thích ở khoảng cách an toàn
Đây là bài dài hơi, không thể giải quyết trong 1–2 buổi.
5. Tự huấn luyện ở nhà có đủ không?
Hoàn toàn đủ với đa số trường hợp, miễn là:
Bạn chịu khó đọc, xem, hỏi
Bạn kiên nhẫn và nhất quán
Trung tâm huấn luyện là đòn bẩy thêm, không phải “cây đũa thần”.
6. Border Collie lông ngắn và lông dài có cần cách huấn luyện khác nhau không?
Về cơ bản giống hệt nhau. Khác biệt chủ yếu nằm ở:
Thời gian chăm lông, chải chuốt
Cảm giác khi vận động ngoài trời (lông dài dễ dính bẩn hơn)
Tính cách & nhu cầu luyện tập vẫn là Border Collie – siêu thông minh, siêu năng lượng.
Chốt lại một câu:
👉 Nếu bạn cho Border Collie đủ “việc làm” thông qua huấn luyện mỗi ngày, bé sẽ trả lại cho bạn một tình bạn cực đẹp, trung thành và đầy cảm hứng trong rất nhiều năm tới 🐶💚
