Nếu bạn bị cuốn hút bởi những giống chó “vương giả”, vừa đẹp như tranh vừa mang theo cả một lớp bụi thời gian của lịch sử, thì chó Saluki chính là một trong những cái tên không thể bỏ qua. Đây là giống chó săn cổ xưa bậc nhất loài chó, gắn với các pharaoh Ai Cập, những bộ tộc du mục Ả Rập và các thương nhân đi dọc Con đường Tơ Lụa. Ngày nay, Saluki cực kỳ hiếm ở Việt Nam, hầu như chỉ xuất hiện qua ảnh, video hoặc các ca nhập khẩu đặc biệt.
Bài viết này sẽ dẫn bạn đi một vòng: từ hành trình hơn 5.000 năm của chó Saluki, ngoại hình – tính cách, điều kiện nuôi thực tế ở Việt Nam, cho tới giá nhập khẩu và những điều rất cần cân nhắc trước khi “xuống tiền” cho giống chó săn sa mạc này.
Tổng quan nhanh về chó Saluki 🐕🦺
– Tên gọi: Saluki, Persian Greyhound, Gazelle Hound, “Wind Drinker” (Người uống gió)
– Nhóm: Chó săn theo mắt (sighthound)
– Kích thước: Trung bình – cao
• Cao khoảng 58–71 cm ở vai
• Nặng khoảng 18–27 kg (có cá thể nhẹ hơn, 13–16 kg)
– Tuổi thọ: 12–14 năm nếu chăm tốt
– Bộ lông: Mượt, có hai kiểu chính: lông mượt (smooth) và có “tua lông vũ” ở tai, chân, đuôi (feathered)
– Màu lông: Trắng, kem, vàng cát, đỏ, nâu vàng, đen – vàng, ba màu (đen – trắng – vàng), đôi khi có sọc vằn nhẹ
– Tính cách điển hình: Độc lập, điềm tĩnh, rất tinh tế, gắn bó với chủ nhưng không “dính như sam”; nhạy cảm, không phù hợp kiểu nuôi thô bạo
– Vai trò ngày nay: Chó săn thể thao, chó đồng hành cho người mê sighthound, tham gia dog show ở châu Âu – Trung Đông
Về bản chất, đây không phải giống chó “đại chúng” như Golden hay Husky, mà đúng nghĩa là một giống chó hiếm, dành cho nhóm người chơi rất hiểu mình đang tìm gì, có kiến thức và điều kiện rõ ràng.
Nguồn gốc & lịch sử – hành trình hơn 5.000 năm của chó Saluki 🏺
Điểm đặc biệt khiến Saluki cuốn hút không chỉ là ngoại hình, mà là cả câu chuyện đứng phía sau.
Từ Lưỡng Hà đến những bức tường mộ Ai Cập cổ đại
Các nghiên cứu khảo cổ và hình khắc cổ cho thấy tổ tiên của Saluki đã xuất hiện ở vùng “Lưỡi liềm màu mỡ” (Mesopotamia – Lưỡng Hà) từ hàng nghìn năm trước Công nguyên. Trên đồ gốm, phù điêu của Sumer, Assyria, Babylon… người ta đã thấy hình những con chó thân dài, chân cao, ngực sâu, chạy đuổi theo linh dương, thỏ rừng – rất giống kiểu thân hình Saluki ngày nay.
Từ Lưỡng Hà, giống chó săn này theo chân các đoàn thương nhân, chiến binh, thợ săn đi dọc Trung Đông, băng qua sa mạc đến vùng sông Nile. Ở Ai Cập cổ đại, Saluki trở thành “chó của hoàng gia”:
– Xuất hiện trong tranh vẽ trên tường mộ pharaoh
– Có xác ướp chó chôn cùng chủ, chứng tỏ được coi là bạn đồng hành thiêng liêng
– Được khắc họa như biểu tượng của tốc độ, sức mạnh và lòng trung thành
Khi nhìn lại các bức tranh đó, các nhà sử học đều đồng ý: nếu không gọi là Saluki thì cũng là “chó săn xám Ba Tư” – cùng một dòng tổ tiên sighthound cổ.
Saluki trong đời sống du mục Ả Rập
Sau thời Ai Cập, Saluki gắn chặt với các bộ tộc du mục Ả Rập trên sa mạc. Ở đây, nó không chỉ là thú cưng, mà là “trợ thủ sinh tồn”:
– Săn thỏ rừng, linh dương, cáo, chó rừng để lấy thịt
– Chạy bền trên nền cát nóng, đuổi mồi chủ yếu bằng mắt và tốc độ
– Có những câu chuyện dân gian kể rằng thợ săn cưỡi lạc đà, ôm Saluki trên tay, đến gần đàn mồi rồi… ném chó ra phía trước để nó chạm đất và lao đi như tên bắn 🏹
Người Ả Rập coi Saluki là giống chó sạch sẽ, được Allah ưu ái. Trong khi đa số chó bị xem là “không sạch”, Saluki vẫn được phép vào lều, ngủ trên thảm, đôi khi bên cạnh chủ. Đây là đặc quyền rất hiếm. Những con tốt thường không bán mà chỉ tặng như món quà danh giá cho khách quý.
Từ “chiến binh sa mạc” đến quý tộc phương Tây
Tới thế kỷ 11–13, trong các cuộc Thập tự chinh, nhiều hiệp sĩ châu Âu đã “trót yêu” giống chó săn thanh lịch, dũng mãnh này và mang một số cá thể về quê nhà. Tuy vậy, phải đến cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20, Saluki mới bắt đầu được gây giống bài bản ở Anh, Pháp, Đức.
Một số mốc đáng chú ý:
– Cuối thế kỷ 19: các quý tộc Anh nhập Saluki từ Ai Cập, Palestine, Iraq… về vừa để săn, vừa làm chó cảnh sang chảnh
– Năm 1923: Kennel Club (Anh) công nhận tiêu chuẩn giống Saluki
– Sau Thế chiến, Saluki lan sang Mỹ, Canada, châu Âu, xuất hiện trong dog show, vẫn giữ hình ảnh “giống chó cho giới am hiểu”, không trở thành giống đại trà
Dù trải qua hàng nghìn năm, từ mộ cổ Ai Cập đến sân cỏ các show quốc tế, Saluki gần như vẫn giữ được “form” cổ điển: thân dài, ngực sâu, chân cao, đầu hẹp, mắt buồn mà sáng, dáng chạy nhẹ như lướt gió.
Ngoại hình chó Saluki – thanh thoát, “uống gió” trên sa mạc 🌬️
Saluki là mẫu “mảnh mai nhưng không yếu”. Nhìn thoáng qua có thể thấy hơi gầy, nhưng đó là kiểu thể thao – giống như VĐV marathon chứ không phải “gầy ốm”.
Kích thước & cấu trúc cơ thể
– Chiều cao:
• Đực: khoảng 58–71 cm
• Cái: thường thấp hơn vài cm
– Cân nặng: khoảng 18–27 kg, cơ thể khá khô, không nhiều mỡ thừa
– Đặc trưng:
• Ngực sâu, lồng ngực phát triển giúp tăng dung tích phổi – cần cho việc chạy bền
• Thân dài, lưng hơi phẳng, hông mạnh
• Chân rất dài, gân guốc, bàn chân nhỏ nhưng đệm dày, giúp chạy bền trên mặt đất cứng hoặc cát nóng
Tổng thể, Saluki cho cảm giác “mảnh, cao, tốc độ”, giống một mũi tên đang kéo căng sẵn trong cung.
Đầu, mắt, tai – “gương mặt quý tộc”
– Đầu dài, hẹp, mũi nhọn, sống mũi thẳng
– Mắt thường to vừa, hơi xếch, màu nâu sẫm, ánh nhìn sâu, hơi buồn nhưng rất tinh anh 🧡
– Tai cụp, dài, ôm sát hai bên đầu, thường phủ lông mềm rủ xuống, tạo vẻ dịu dàng và thanh lịch
Chỉ cần nhìn ánh mắt của một chú Saluki trưởng thành, bạn sẽ hiểu vì sao rất nhiều nhà thơ, họa sĩ đã dùng nó làm cảm hứng – đó là kiểu ánh nhìn nửa xa xăm, nửa tinh nhạy, giống một sinh vật đã “thấy nhiều chuyện trên đời”.
Bộ lông & màu sắc
Saluki có hai kiểu lông chính:
Lông mượt (smooth)
– Lớp lông sát, mịn, ôm thân, gần như không có tua dài
– Dễ chăm, rất phù hợp khí hậu nóng, khôLông có “lông vũ” (feathered)
– Lông thân vẫn mượt nhưng có lông dài mềm ở tai, mặt sau chân, đuôi, đôi khi ở cổ họng
– Khi chạy, các dải lông này bay nhẹ rất đẹp, đúng kiểu “chó quý tộc”
Màu lông đa dạng: trắng, kem, vàng cát, đỏ, nâu vàng, xám – vàng, đen – vàng, ba màu… Nhiều người mê các màu “sa mạc” như kem, vàng cát vì nhìn hòa vào cảnh hoang mạc rất ấn tượng.
Tính cách chó Saluki – độc lập, tinh tế, không dành cho mọi nhà 💭
Saluki không phải kiểu chó “vui nhộn, ai cũng chơi được”. Chúng có chiều sâu, cá tính rõ và đôi khi… hơi “khó chiều” với người mới.
Độc lập nhưng rất trung thành
– Saluki không phải dạng “gọi là chạy lại ngay lập tức” như một số giống hướng đến làm hài lòng chủ
– Chúng suy nghĩ nhiều hơn, hay “cân nhắc”, dễ bị bảo là bướng, nhưng thực ra là độc lập
– Dù không bám dính, chúng lại rất trung thành, gắn bó với một – vài người thân trong nhà, tin ai là tin sâu
Đây là kiểu chó bạn phải “xây dựng mối quan hệ”, chứ không chỉ là “nuôi và ra lệnh”.
Trầm lắng, yêu sự yên tĩnh
– Ở trong nhà, Saluki thường khá hiền, ít sủa, thích nằm quan sát, hoặc cuộn tròn trên sofa như một con mèo lớn
– Không hợp nhà quá ồn ào, liên tục có khách lạ, tiệc tùng, tiếng nhạc lớn
– Nhạy cảm với la mắng, bạo lực; càng nặng tay, chúng càng thu mình hoặc… phớt lờ bạn
Vì vậy, Saluki phù hợp với những gia đình sống nhẹ nhàng, nề nếp, hoặc người độc thân/cặp đôi thích không gian yên tĩnh hơn là “nhà lúc nào cũng như hội chợ”.
Bản năng săn mồi cực mạnh
Đây là “điều khoản quan trọng”:
– Saluki được sinh ra để đuổi theo con mồi nhìn thấy (thỏ, linh dương, cáo…)
– Mọi thứ nhỏ, chạy nhanh – như mèo lạ, gà, chim, sóc – đều có thể kích hoạt bản năng săn đuổi
– Nếu thả rông không dây ở nơi không rào kín, nhiều khả năng bạn sẽ chỉ còn… ký ức về nó vì chúng lao đi với tốc độ rất khó đuổi kịp
Vì vậy, Saluki không hợp kiểu “nuôi thả tự do” trong khu dân cư, càng không hợp nhà có nhiều thú nhỏ mà không rào chắn, quản lý kỹ.
Chó Saluki hiếm thế nào? Thực tế tại Việt Nam 🇻🇳
Trên thế giới, Saluki đã được các câu lạc bộ lớn công nhận, nhưng vẫn thuộc nhóm giống hiếm so với Golden, Poodle, Husky…
– Ở Mỹ, Anh, số lượng đăng ký hàng năm khá khiêm tốn, đứng “tít dưới” trong bảng xếp hạng độ phổ biến
– Ở Trung Đông, vẫn còn các dòng Saluki sa mạc (desert Saluki), do người Bedouin, các gia đình truyền thống nuôi, nhưng thường không bán đại trà
Tại Việt Nam, tình hình thực tế còn “khó” hơn:
– Hầu như không có trại nhân giống chuyên Saluki trong nước
– Nếu có Saluki xuất hiện, gần như 100% là chó nhập khẩu nguyên con, số lượng cực ít
– Rất dễ bị nhầm với Greyhound, Whippet hoặc các dòng sighthound khác nếu không có giấy tờ, hình ảnh bố mẹ rõ ràng
Nếu bạn từng thấy tin “bán chó Saluki thuần chủng giá vài chục triệu, sinh trong nước, bố mẹ không giấy”… thì nên bật toàn bộ radar hoài nghi 😅
Có nên nuôi chó Saluki ở Việt Nam? ✅❌
Saluki là một quyết định lớn, không chỉ về tiền, mà còn về lối sống.
Ai phù hợp với chó Saluki?
– Người cực kỳ mê sighthound, đã có kinh nghiệm nuôi các giống chó săn chạy nhanh (Greyhound, Whippet, Borzoi…)
– Nhà có sân vườn, hoặc sinh hoạt gần khu vực có thể cho chó vận động mạnh mỗi ngày (bãi đất rộng, farm, khu ngoại ô)
– Chủ nuôi có tính cách bình tĩnh, kiên nhẫn, không thích “ra lệnh quát tháo”, mà thích xây dựng quan hệ, hiểu tính con chó
– Sẵn sàng chi khá nhiều cho nhập khẩu, vé máy bay, kiểm dịch, bảo hiểm… và cả chi phí thú y chất lượng tốt
Ai không nên nuôi Saluki?
– Người mới nuôi chó lần đầu
– Nhà phố chật, không gian vận động rất hạn chế, chủ bận, ít thời gian
– Gia đình có nhiều thú nhỏ (mèo, thỏ, chim…) mà không có khả năng tách khu nuôi
– Ai thích chó “siêu dễ dạy, siêu ngoan, ai bế cũng được, ai gọi cũng chạy lại”
Nếu bạn đang tìm “một giống chó hiếm để khoe cho lạ”, Saluki không phải lựa chọn hợp lý – vì nếu không đáp ứng được nhu cầu bản năng của chúng, cả bạn lẫn chó đều… mệt.
Cách nuôi & chăm sóc chó Saluki 🌱
Nếu bạn vẫn cảm thấy mình hợp với giống chó này, đây là những nguyên tắc cơ bản cần nắm.
Môi trường sống & vận động
– Lý tưởng: nhà có sân vườn rộng, hàng rào chắc, ít xe cộ; hoặc có thói quen mỗi ngày đưa chó ra bãi rộng, an toàn để chạy
– Thời lượng vận động:
• Ít nhất 1–1,5 tiếng/ngày, gồm chạy, chơi kéo co, đuổi bắt đồ chơi…
• Không nên chỉ dắt đi “dạo chậm 10–15 phút” như chó cảnh nhỏ
– Rất cần rào chắn tốt: Saluki có thể vượt rào thấp, chuồn rất nhanh nếu thấy thứ thú vị bên ngoài.
Dinh dưỡng
Saluki là VĐV đường dài, nên:
– Khẩu phần cần:
• Protein tốt (thịt nạc, nội tạng sạch, cá, trứng)
• Chất béo lành mạnh (dầu cá, mỡ vừa phải)
• Tinh bột vừa phải (gạo, khoai, yến mạch)
• Rau củ để bổ sung chất xơ, vitamin
– Không nên:
• Cho ăn quá mỡ, quá nhiều thức ăn chiên rán, đồ mặn, thức ăn thừa
• Để chó vận động mạnh ngay sau khi ăn no (nguy cơ xoắn dạ dày ở các giống ngực sâu)
Với chó nhập khẩu, tốt nhất nên hỏi kỹ khẩu phần cũ và chuyển đổi từ từ, tránh thay đổi đột ngột khiến chó rối loạn tiêu hóa.
Chăm sóc lông & vệ sinh
– Lông mượt, ít mùi, ít rụng hơn nhiều giống khác, nhưng vẫn cần:
• Chải 2–3 lần/tuần để loại lông chết, bụi, giữ bóng mượt
• Với Saluki có tua lông dài, cần gỡ rối nhẹ nhàng, tránh giật mạnh làm đau chó
– Tắm: 3–4 tuần/lần hoặc khi thật sự bẩn
– Tai: khá dễ ẩm do tai cụp và có lông; nên vệ sinh định kỳ, giữ khô để tránh viêm tai
– Móng: cắt khi quá dài, vì Saluki chạy nhiều, móng quá dài dễ chấn thương
Huấn luyện & xã hội hóa
Saluki không hợp kiểu huấn luyện quát tháo, ép buộc.
– Nguyên tắc:
• Bắt đầu sớm, càng bé càng tốt
• Dùng khen thưởng, đồ ăn, giọng nói nhẹ nhàng để khuyến khích
• Tập các lệnh cơ bản: lại đây, ngồi, nằm, chờ…
– Xã hội hóa:
• Cho tiếp xúc dần với người lạ, môi trường lạ, tiếng ồn nhẹ, vật nuôi khác
• Tránh nhồi nhét, ép buộc khi chó đang sợ – sẽ làm chúng ức chế, thu mình hơn
Quan trọng: Saluki gần như không thể tin tưởng 100% khi thả không dây ở nơi không được rào kín; bản năng săn mồi có thể “bật lên” bất cứ lúc nào.
Sức khỏe & bệnh thường gặp
Dù khá khỏe, Saluki vẫn có một số nguy cơ:
– Bệnh tim mạch: một số cá thể có vấn đề về nhịp tim, suy tim, cần khám định kỳ
– Bệnh mắt: thoái hóa võng mạc, đục thủy tinh thể… có thể xuất hiện khi lớn tuổi
– Ung thư xương, khối u: như nhiều giống chó thể thao, đôi khi gặp ở tuổi già
– Nhạy cảm với thuốc mê, thuốc trừ ve dạng nhất định – luôn cần bác sĩ thú y có kinh nghiệm với sighthound
Khám sức khỏe định kỳ, xét nghiệm cơ bản mỗi năm sẽ giúp phát hiện sớm các vấn đề này.
Giá chó Saluki & kinh nghiệm mua ở Việt Nam 💰
Mặt bằng giá cơ bản
Vì Saluki gần như không nhân giống trong nước, giá thường được tính theo chuẩn quốc tế rồi cộng thêm chi phí nhập.
– Ở các nước có phong trào mạnh (Anh, châu Âu, Mỹ):
• Chó pet chất lượng tốt, không show: khoảng vài ngàn USD/con
• Chó phả hệ đẹp, định hướng show/breeding: có thể cao hơn nhiều
– Thực tế có những ca Saluki hiếm, dòng đẹp, giá lên tới 5.000–10.000 USD chưa tính vận chuyển, thuế, phí.
Nếu tính đủ: vé máy bay, vận chuyển, kiểm dịch, phí dịch vụ trung gian, thuế, chi phí phát sinh…, con số cuối cùng để một bé Saluki “đặt chân” đến Việt Nam thường không hề nhỏ.
Những kênh mua có thể cân nhắc
– Làm việc trực tiếp với breeder nước ngoài có uy tín, thông qua email, video call, tham gia hội nhóm đặc thù về Saluki
– Nhờ các đơn vị uy tín chuyên nhập chó hiếm, có hợp đồng rõ ràng, đầy đủ giấy tờ FCI/KC, giấy kiểm dịch, bảo hiểm trong quá trình vận chuyển
Không nên:
– Tin các tin rao “chó Saluki thuần, sinh trong nước, giá rẻ bất ngờ”
– Chốt chuyển khoản lớn khi chỉ nhận được vài tấm hình mờ, không video, không giấy tờ rõ ràng
Với những giống cực hiếm như Saluki, kiến thức, sự thận trọng và độ “chịu khó kiểm tra” của bạn còn quan trọng hơn cả chuyện trả thêm vài chục triệu tiền chênh.
FAQ – câu hỏi thường gặp về chó Saluki ❓
1. Chó Saluki có dễ huấn luyện không?
Không. So với Golden, Border Collie hay Poodle, Saluki khó huấn luyện hơn vì chúng rất độc lập, ít có nhu cầu “làm vui lòng chủ”. Tuy nhiên, với phương pháp tích cực, kiên nhẫn, nhiều phần thưởng, chúng vẫn có thể học tốt các lệnh cơ bản và nề nếp sinh hoạt trong nhà.
2. Saluki có hợp với gia đình có trẻ nhỏ không?
Tùy tính cách từng cá thể và cách dạy trẻ. Saluki thường trầm, thích yên tĩnh, không thích bị kéo tai, ôm siết, trêu chọc quá đà. Nếu gia đình có trẻ nhỏ hiếu động, hay chạy nhảy la hét, Saluki dễ bị stress. Trong trường hợp nhà có trẻ, cần:
– Dạy trẻ tôn trọng không gian của chó
– Luôn giám sát khi chúng chơi với nhau
3. Chó Saluki có phá nhà không?
Nếu bị nhốt trong không gian chật, ít được vận động, rất dễ: cào cửa, gặm phá đồ, tru hú vì stress. Nếu được vận động đúng mức, có đồ chơi, được ở gần chủ, đa số sẽ khá hiền, ít gây rối.
4. Saluki có sống được trong căn hộ không?
Không phải là lựa chọn lý tưởng, nhưng vẫn có thể nếu:
– Chủ cực kỳ kỷ luật trong việc cho chó ra ngoài vận động mỗi ngày (chạy bộ, chơi đuổi bắt…)
– Căn hộ yên tĩnh, không có quá nhiều kích thích gây stress
– Có kế hoạch an toàn, không để chó chui ra khỏi nhà, thoát ra thang bộ, ban công…
5. Chó Saluki có phù hợp người mới nuôi chó lần đầu?
Thẳng thắn: không nên. Đây là giống phù hợp hơn với người có kinh nghiệm, hiểu về sighthound và chấp nhận thay đổi lối sinh hoạt để phù hợp với chó.
Kết – Saluki có phải là “mảnh ghép còn thiếu” của bạn? ❤️
Saluki không phải là giống chó “ai cũng nên nuôi”. Đây là giống chó:
– Mang theo lịch sử hàng nghìn năm, từ lăng mộ pharaoh, sa mạc Ả Rập đến các sân cỏ hiện đại
– Có ngoại hình thanh thoát, chạy như uống gió, vừa hoang dã vừa quý tộc
– Sở hữu tính cách độc lập, tinh tế, yêu sự yên tĩnh và đòi hỏi chủ nuôi phải hiểu, tôn trọng
Nếu bạn chỉ cần một bé chó ngoan ngoãn, dễ dạy, thân thiện với tất cả mọi người, nhiều giống khác sẽ phù hợp hơn. Nhưng nếu bạn là người:
– Thật sự mê các giống chó săn cổ xưa
– Sẵn sàng đầu tư thời gian, công sức, tiền bạc
– Muốn xây dựng một mối quan hệ sâu – chậm – bền với một cá thể đặc biệt
… thì một chú chó Saluki khỏe mạnh, được chọn đúng nơi, sẽ là người bạn đồng hành rất “đáng tiền” – không chỉ ở con số bạn bỏ ra, mà ở 12–14 năm cùng nhau chạy qua bao chặng đường của cuộc sống. 🐕🏜️✨
