Nhìn một bé chó Đốm chấm bi chạy tung tăng là đã thấy “yêu từ cái nhìn đầu tiên” rồi 🐶⚫⚪. Nhưng sau vài tuần, rất nhiều nhà bắt đầu… hơi hối hận:
Đi dạo thì kéo dây ngã chủ
Ở nhà thì gặm dép, cắn sofa, xé thảm
Gặp người lạ thì nhảy phắt lên người vì quá phấn khích
Lúc này câu hỏi xuất hiện: “Huấn luyện chó Đốm kiểu gì để bớt quậy, bớt ‘ngáo’ mà vẫn vui vẻ?”
Sự thật là Dalmatian không phải giống “khó dạy”, chỉ là bạn cần hiểu đúng tính cách, biết cách dùng năng lượng và tình cảm của bé vào hướng tích cực. Bài viết này sẽ đi cùng bạn từng bước:
Giải mã tính cách cơ bản của Dalmatian
Đặt ra nguyên tắc cách huấn luyện chó Đốm tại nhà
Quy trình dạy từ cún con tới chó Đốm trưởng thành, chó Đốm to
Cách xử lý một số thói quen xấu hay gặp
Nếu bạn cần cái nhìn tổng thể về giống này trước khi “lao vào dạy”, có thể đọc thêm bài chó Đốm Dalmatian: đặc điểm, nguồn gốc, tính cách & cách nuôi ở Việt Nam rồi quay lại áp dụng phần huấn luyện cho chuẩn nha 🐾
1. Vì sao huấn luyện chó Đốm khó mà không khó? 🔍
Dalmatian có 3 “tính” rất rõ:
Năng lượng cao
Thông minh, học nhanh
Nhạy cảm, bám chủ
Đây là combo hoàn hảo cho việc huấn luyện – nếu bạn làm đúng. Nhưng cũng là combo “ác mộng” nếu:
Không cho bé xả năng lượng, luôn bị nhốt
Dạy không rõ ràng, lúc thì cho, lúc thì cấm
Thường xuyên quát mắng, nổi nóng với chó
Kết quả:
Bé không hiểu gì, chỉ thấy… chủ khó đoán
Căng thẳng, phản ứng bằng cách sủa, phá, phớt lờ lệnh
Chủ càng bực, càng quát nhiều hơn – vòng lặp tiêu cực bắt đầu
Tin vui là chỉ cần điều chỉnh lại cách nhìn và cách dạy, việc huấn luyện chó Đốm sẽ bớt “drama” hơn rất nhiều.
2. Tính cách Dalmatian: chìa khóa cho mọi bài huấn luyện 🧩
2.1. Năng lượng cao, dễ “bùng nổ” nếu bị nhốt
Dalmatian sinh ra để chạy – từ chó săn, chó kéo xe, hộ tống xe ngựa cho tới đồng hành với lính cứu hỏa.
Điều đó có nghĩa là:
Bé sở hữu “bình pin” rất lớn 🔋
Nếu một ngày chỉ được đi vệ sinh 5 phút dưới chung cư rồi lại bị nhốt trong nhà, chuyện bé “táng” hết ghế, dép, thảm… là điều dễ hiểu
Muốn dạy được, trước tiên bé phải… đủ bình tĩnh để nghe bạn nói. Cách tốt nhất là:
Cho đi dạo/ chạy nhẹ trước buổi tập
Để bé xả bớt năng lượng, rồi mới bắt đầu buổi training 5–10 phút
2.2. Thông minh nhưng cực kỳ dễ chán
Chó Đốm học nhanh, nhưng lại rất ghét lặp đi lặp lại khô khan:
Nếu buổi nào cũng “ngồi – nằm – lật – bắt tay” y hệt, không đổi gì → bé mau chán, mất tập trung
Nếu bài tập vui, có trò chơi, có thưởng, có lời khen → bé sẽ rất sung, học cực nhanh
Vì vậy, cách huấn luyện chó Đốm tốt nhất là:
Buổi tập ngắn, nhưng đều
Xen kẽ bài cũ – bài mới
Dùng thêm đồ chơi, trò chơi để tăng hứng thú 🎾
2.3. Nhạy cảm, bám chủ, không chịu áp lực cao
Dalmatian rất để ý giọng nói, ánh mắt, thái độ của chủ:
Bạn vui, nói giọng nhẹ nhàng → bé càng muốn làm hài lòng
Bạn quát, gầm gừ, đập tay xuống bàn → bé dễ sợ, căng thẳng, phòng thủ
Đặc biệt với chó Đốm trưởng thành đã từng bị phạt nặng, bị đánh, bị hù dọa, chỉ cần tăng giọng là bé đã co người lại. Khi ấy, nói chuyện “dạy dỗ” gần như không còn ý nghĩa.
Tóm lại: muốn dạy được Dalmatian, bạn phải là người mà bé cảm thấy an toàn, tin tưởng trước đã.
3. Nguyên tắc vàng khi huấn luyện chó Đốm tại nhà 🎓
3.1. Nhất quán: một lệnh – một ý nghĩa
“Lại đây” là “lại đây”, đừng hôm nói “lại đây”, hôm la “vô đây” mà mong bé hiểu đó là một.
Cả nhà nên thống nhất bộ lệnh đơn giản, dễ nhớ.
Ví dụ:
“Lại đây” – gọi bé
“Ngồi” – ngồi xuống
“Nằm” – nằm xuống
“Ở yên” – đứng/ ngồi tại chỗ chờ lệnh tiếp theo
“Không” – dừng hành vi đang làm
Nhất quán là nền của mọi cách huấn luyện chó Đốm. Không nhất quán, mọi thứ phía sau đều thành… hên xui.
3.2. Thưởng đúng lúc, đúng chuyện
Thưởng là “ngôn ngữ” bé hiểu rõ nhất 😋
Dùng snack nhỏ, đồ ăn khô, đồ chơi, lời khen, xoa đầu…
Thưởng ngay khi bé làm đúng (trong 1–3 giây), không để quá lâu
Tránh đưa thưởng bừa bãi khi bé đang làm sai, ví dụ để bé im bớt mà nhét đồ ăn → bé hiểu nhầm “sủa = được ăn”
Với chó Đốm to đã hơi mập hoặc ăn quá nhanh, bạn có thể ưu tiên:
Thưởng bằng đồ chơi
Thưởng bằng thời gian chơi thêm 1 game bé thích
Thưởng bằng lời khen + vuốt ve
3.3. Không dùng bạo lực, không xả stress lên chó
Đánh, đạp, lôi cổ, xiết dây mạnh… không phải là huấn luyện, đó là trút giận.
Hậu quả:
Bé sợ chủ, nhưng không hiểu mình đã sai ở đâu
Tăng nguy cơ phản kháng, cắn phòng vệ
Mất luôn sợi dây tin tưởng – thứ quan trọng nhất khi dạy bất kỳ giống chó nào
Nếu bé làm sai:
Dừng buổi chơi/ buổi tập, quay lưng, bỏ đi
Dẫn bé ra khỏi tình huống (VD: kéo ra khỏi chỗ đang phá)
Bình tĩnh, hôm sau dạy lại từ bước dễ hơn
3.4. Nguyên tắc “xả – dạy – nghỉ” cho Dalmatian
Một buổi training lý tưởng:
Cho bé đi dạo/ vận động nhẹ 10–15 phút
Về nhà, uống nước, nghỉ 5 phút
Tập lệnh 5–10 phút
Chơi game nhẹ để “chốt” buổi tập vui vẻ
Nghỉ
Thà nhiều buổi ngắn mà vui, còn hơn một buổi dài 30–40 phút khiến cả chủ lẫn chó đều… hết muốn nhìn mặt nhau.
3.5. Lưu ý riêng cho chó Đốm trưởng thành mới nhận nuôi
Với chó Đốm trưởng thành, chó Đốm to được nhận lại từ nơi khác:
Ưu tiên số 1: cho bé thời gian ổn định tâm lý, làm quen môi trường mới
Đừng ép tập lệnh quá sớm, nhất là những bài “cứng” như nằm nghiêng, lật bụng…
Bắt đầu từ: làm quen tên, nhận thưởng, đi dạo cùng chủ, chơi game đơn giản
Khi bé đã tin tưởng, mọi bài tập phía sau sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều 💛
4. Huấn luyện chó Đốm từ cún con: xây nếp ngay từ đầu 🐶
Giai đoạn 2–6 tháng là “thời kỳ vàng” để tạo nếp cho Dalmatian.
4.1. Dạy tên & xây nếp sinh hoạt
Chọn một cái tên ngắn, dễ gọi, không trùng với lệnh (đừng đặt tên “Lại Đây” 😆)
Mỗi lần cho ăn, chơi, vuốt ve → gọi tên + khen khi bé quay lại
Tập dần để khi nghe tên, bé hiểu “à, chủ gọi mình” chứ không phớt lờ
Song song, đặt lịch:
Giờ ăn cố định
Giờ đi vệ sinh
Giờ chơi – giờ ngủ
Một bé có lịch rõ ràng bao giờ cũng dễ dạy hơn bé “muốn làm gì thì làm”.
4.2. Tập đi vệ sinh đúng chỗ
Đây là bài nhiều người stress nhất, nhưng thực ra rất logic:
Chọn 1–2 vị trí cố định để bé đi vệ sinh (trong nhà dùng tấm lót, ngoài sân chọn góc)
Sau khi ăn, ngủ dậy, chơi xong → dẫn bé ra đó, đứng chờ
Khi bé đi đúng chỗ → khen, thưởng ngay
Nếu bé lỡ đi sai chỗ:
Dọn sạch, không để lại mùi (để bé khỏi “ghi nhớ tọa độ”)
Không dí mũi bé vào chỗ bẩn, không đánh, không quát – bé chỉ thấy bị “xử oan”
Kiên trì vài tuần, đa số cún Đốm sẽ hiểu luật.
4.3. Chống cắn tay, gặm đồ từ sớm
Puppy nào cũng thích cắn, nhất là Dalmatian đang mọc răng.
Cách xử lý:
Khi bé cắn tay:
Rút tay ra, “ái” nhẹ, ngừng chơi vài giây
Đưa ngay đồ chơi phù hợp vào miệng bé
Khen khi bé chuyển sang gặm đồ chơi thay vì tay chân bạn
Đừng chơi kiểu đưa tay ra chọc cho bé gặm, rồi sau đó lại la “sao cắn tay”. Đó là tín hiệu rất mâu thuẫn với bé.
4.4. Xã hội hóa chó Đốm nhỏ
“Xã hội hóa” nghĩa là cho bé làm quen với:
Người lớn, trẻ em, người đội nón bảo hiểm, áo mưa, tay xách đồ…
Âm thanh: xe máy, ô tô, máy hút bụi, tiếng cưa, tiếng sấm…
Môi trường: công viên, vỉa hè, tiệm cà phê pet friendly…
Làm chậm, từ tốn, luôn gắn với trải nghiệm tích cực (thưởng, vuốt ve). Sau này lớn lên, bé sẽ ít sợ hãi, ít phản ứng thái quá khi gặp tình huống lạ.
5. Huấn luyện chó Đốm “tuổi teen”: 6–18 tháng – giai đoạn thử thách 😅
Đây là giai đoạn nhiều nhà than:
“Ngày xưa cún ngoan lắm, giờ như nổi loạn tuổi dậy thì vậy!”
Hoàn toàn bình thường. Dalmatian lúc này:
Cơ thể to ra nhanh
Năng lượng tăng mạnh
Muốn khám phá thế giới
Nếu không định hình nếp từ giai đoạn này, sau này chó Đốm to rất khó kiểm soát.
5.1. Tăng vận động song song với training
Trước buổi tập: cho bé đi bộ/ chạy nhẹ để bớt “nổ tung”
Không nên kéo đi thẳng vào bài tập ngay khi vừa mở cửa – lúc đó não bé chỉ nghĩ đến việc bay ra đường thôi 😆
5.2. Dạy đi dây không kéo
Đây là bài bắt buộc với Dalmatian.
Nguyên tắc cơ bản:
Khi dây chùng, đi tiếp
Khi bé kéo căng dây → bạn dừng lại, đứng yên
Chỉ khi bé quay lại, dây chùng, bình tĩnh → mới đi tiếp, kèm câu khen
Lặp đi lặp lại, bé sẽ hiểu: kéo = không được đi đâu, đi cạnh chân = được khám phá tiếp.
5.3. Lệnh “Ngồi”, “Nằm”, “Ở yên” trong môi trường có xao nhãng
Ôn lại trong nhà trước, cho thật chuẩn
Sau đó mang ra sân, mang ra công viên – nơi có người/ chó khác đi lại
Đặt mục tiêu nhỏ:
Đầu tiên “Ở yên” 3 giây → 5 giây → 10 giây
Tăng dần khoảng cách bạn rời khỏi bé
Đây là bộ lệnh sẽ cứu bạn trong rất nhiều tình huống:
Có khách, bạn cần bé bình tĩnh
Mở cửa, sợ bé lao ra đường
Chờ qua đường nơi đông xe
5.4. Kiểm soát việc nhảy lên người, lao vào khách
Dalmatian thường nhảy không phải do “hư”, mà do quá mừng.
Cách sửa:
Khi bé nhảy → quay lưng, không nhìn, không chạm, không nói
Khi bé bốn chân chạm đất, bình tĩnh → mới cúi xuống khen, vuốt ve
Lặp lại đủ lâu, bé sẽ hiểu:
Nhảy = bị “bơ”
Bình tĩnh = được quan tâm
6. Huấn luyện chó Đốm trưởng thành, chó Đốm to: sửa thói quen xấu 🧠
Nhiều gia đình nhận nuôi lại chó Đốm trưởng thành hoặc nuôi từ nhỏ nhưng “bỏ qua” giai đoạn dạy nếp. Đến khi bé nặng 20–30kg, kéo ngã chủ, phá đồ, sủa nhiều… mới bắt đầu tìm cách xử lý.
Tin tốt: vẫn dạy được. Tin hơi… vất vả: sẽ chậm hơn, cần kiên nhẫn hơn.
6.1. Đánh giá lại “hồ sơ hành vi”
Trước khi lao vào “dạy đủ thứ”, hãy tự hỏi:
Bé đang có vấn đề gì? Kéo dây? Sủa? Gặm đồ? Ghen?
Một ngày bé được vận động bao nhiêu?
Bé có phải ở nhà một mình quá nhiều giờ không?
Rất nhiều “vấn đề hành vi” thực chất là hệ quả của:
Thiếu vận động
Thiếu tương tác
Thiếu nếp sống rõ ràng
6.2. Làm lại từ nếp sống cơ bản
Đặt giờ ăn nhất quán
Quy định chỗ ngủ, chỗ được phép lên (sofa hay không, giường hay không…)
Trước khi ra cửa: bé phải ngồi, chờ lệnh mới được đi
Trước khi ăn: bé phải ngồi, chờ, khi nghe “được” mới được ăn
Những việc tưởng như nhỏ này lại tạo ra khung kỷ luật rất rõ, giúp huấn luyện chó Đốm dễ hơn nhiều.
6.3. Reset lệnh cơ bản
Với chó lớn chưa từng được dạy, hãy coi như bạn đang dạy một “em bé to xác”:
Bắt đầu từ “Lại đây” trong không gian yên tĩnh
Sau khi ổn, thêm “Ngồi”, rồi “Nằm”, rồi “Ở yên”
Mỗi buổi tập chỉ chọn 1–2 lệnh, không tham quá nhiều
Luôn nhớ: thái độ của bạn quan trọng không kém bài tập. Bình tĩnh, đều đặn, không bỏ cuộc giữa chừng.
6.4. Xử lý một số vấn đề điển hình
Phá đồ khi ở nhà một mình:
Tăng vận động trước khi bạn đi
Cho bé đồ chơi gặm, đồ chơi nhét thức ăn
Tập dần việc ở một mình trong thời gian ngắn, tăng dần
Sủa quá nhiều:
Tìm nguyên nhân: sợ hãi, báo động, chán, đòi chơi…
Không quát “im đi” trong khi vẫn đáp ứng đúng điều bé đang đòi (VD: sủa để được ra ngoài, bạn mở cửa ngay)
Gầm gừ khi ăn, giữ đồ ăn:
Không trêu chọc, giật bát khi bé đang ăn
Tập dần: cho ăn tay, bỏ thêm đồ ngon vào bát khi bé đang ăn để bé hiểu “người tới gần = thêm đồ ngon”, không phải “cướp đồ”
Với những ca chó Đốm to, chó Đốm trưởng thành có dấu hiệu hung dữ rõ ràng (lao vào cắn, không kiểm soát), tốt nhất nên tham khảo thêm huấn luyện viên chuyên nghiệp để đảm bảo an toàn cho cả người lẫn chó.
7. Bộ bài tập gợi ý khi huấn luyện chó Đốm theo cấp độ 🎯
7.1. Level 1 – Lệnh cơ bản trong nhà
“Lại đây”
“Ngồi”
“Nằm”
“Ở yên”
“Không”
Đây là 5 lệnh đủ để kiểm soát phần lớn tình huống trong sinh hoạt hằng ngày.
7.2. Level 2 – Kỷ luật khi ra ngoài
Đi cạnh chân, dây chùng
Ngồi chờ trước khi qua đường
Gọi lại trong công viên, nơi có nhiều xao nhãng (bắt đầu bằng khoảng cách ngắn, môi trường ít chó khác)
7.3. Game trí tuệ cho Dalmatian
Dalmatian không chỉ cần mệt cơ, mà còn cần “mệt não” nữa 🧠
Gợi ý:
Giấu snack trong nhà, cho bé dùng mũi tìm
Dùng thảm khứu giác (snuffle mat)
Nhét thức ăn vào đồ chơi, để bé tự tìm cách lấy ra
Những trò đơn giản này giúp bé bớt buồn chán, giảm phá phách, đặc biệt hữu ích với chó Đốm to phải ở trong nhà nhiều.
8. Kết hợp huấn luyện với ăn – ở – vận động ⚙️
Nếu đào sâu sẽ thấy: rất nhiều case “dạy mãi không vô” lại bắt nguồn từ chuyện… nuôi:
Ăn quá nhiều, thức ăn quá béo → bé lừ đừ, hoặc ngược lại, lên đường huyết rồi tụt nhanh
Ở chỗ bí, ít kích thích → bé dễ stress, cắn phá
Cả ngày nhốt, tối mới dạy 10 phút → bé không đủ bình tĩnh để tập trung
Huấn luyện và cách nuôi không thể tách rời nhau. Nếu bạn muốn tối ưu cả hai, có thể xem kỹ hơn bài cách nuôi chó Đốm Dalmatian khỏe mạnh ở Việt Nam: ăn gì, ở đâu, vận động thế nào?.
Khi ăn – ở – vận động đã ổn, training sẽ nhẹ hơn hẳn.
9. Lỗi thường gặp khi huấn luyện chó Đốm & cách tránh 🚫
9.1. Nóng giận, quát – đánh khi bé không hiểu
Đây là lỗi số 1. Kết quả thường là:
Bé không nghe lệnh, chỉ nghe… âm lượng
Chủ càng la, bé càng sợ, càng né, càng “điếc chọn lọc”
Cách tránh:
Khi thấy bản thân bắt đầu cáu, dừng buổi tập, hít sâu, kết thúc tại đó
Hôm sau quay lại với bài dễ hơn, khen nhiều hơn
9.2. Dạy quá dài, không có kế hoạch
Buổi tập 30–40 phút liên tục là quá dài với hầu hết chó Đốm.
Lý tưởng:
5–10 phút/ buổi
1–3 buổi/ ngày tùy thời gian
Mỗi buổi chỉ tập 1–2 lệnh, không tham
9.3. Thiếu thống nhất trong gia đình
Bố cho chó lên sofa, mẹ cấm, con thì kéo chó lên giường ngủ
Có người cho ăn vụn dưới bàn, người khác la
Dalmatian cực kỳ nhạy với sự “hai mặt” của luật. Nếu không thống nhất, bé sẽ chọn nghe… người dễ tính nhất.
Giải pháp:
Cả nhà ngồi lại, thống nhất 3–5 nguyên tắc cơ bản
Mọi người đều làm giống nhau
9.4. Mong kết quả quá nhanh
Không có chuyện “huấn luyện chó Đốm ngoan trong 3 ngày”.
Thực tế:
1–2 tuần đầu: bé mới hiểu lờ mờ luật mới
1–2 tháng: bắt đầu có nếp
3–6 tháng: nếu kiên trì, bé sẽ khác hẳn
Hãy xem đây là hành trình đồng hành, không phải dự án “làm cho xong”.
10. FAQ – Câu hỏi thường gặp khi huấn luyện chó Đốm ❓
10.1. Chó Đốm bao nhiêu tháng thì bắt đầu huấn luyện được?
Ngay khi bé về nhà là có thể bắt đầu:
Huấn luyện nhẹ: gọi tên, thưởng, làm quen chuồng, vào – ra đúng chỗ
Các lệnh cơ bản như “Lại đây”, “Ngồi” có thể bắt đầu từ 2–3 tháng
10.2. Một buổi huấn luyện chó Đốm nên kéo dài bao lâu?
5–10 phút là hợp lý. Quan trọng là đều, không phải dài.
10.3. Chó Đốm trưởng thành rồi còn dạy được nữa không?
Được, nhưng cần:
Kiên nhẫn hơn
Nhiều thời gian xây lại niềm tin (nếu trước đó bé từng bị phạt, đánh)
Bắt đầu từ lệnh rất đơn giản và khen thật nhiều
10.4. Làm sao để chó Đốm bớt kéo dây khi đi dạo?
Không cho bé “đã kéo là được đi tiếp”
Mỗi lần dây căng → dừng lại
Chỉ đi tiếp khi dây chùng, bé bình tĩnh
Kiên trì vài tuần, bé sẽ hiểu “kéo = đứng im, không kéo = được đi chơi”
10.5. Chó Đốm ở nhà một mình hay phá đồ, xử lý thế nào?
Tăng vận động trước khi bạn đi
Chuẩn bị đồ chơi gặm, đồ chơi nhồi đồ ăn
Tập dần thói quen ở một mình từ những khoảng thời gian ngắn (5–10–15 phút), không đi một phát 6–8 tiếng ngay lập tức
10.6. Khi nào nên nhờ tới huấn luyện viên chuyên nghiệp?
Khi chó Đốm to có dấu hiệu hung hăng rõ (lao vào cắn, gầm gừ đe dọa)
Khi bạn đã thử nhiều cách mà mọi chuyện không tốt hơn
Khi trong nhà có trẻ nhỏ, người già, cần đảm bảo an toàn tuyệt đối
Huấn luyện viên tốt không chỉ dạy cho chó, mà còn dạy cho… chủ cách giao tiếp với bé đúng hơn.
11. Lời kết: hiểu đúng tính cách, huấn luyện chó Đốm sẽ nhẹ hơn rất nhiều 💛
Dalmatian không phải “giống khó dạy”, chỉ là giống không hợp với kiểu nuôi cho ăn rồi kệ.
Khi bạn:
Hiểu bé là một vận động viên năng lượng cao
Biết cách khen – thưởng – đặt luật rõ ràng
Kiên nhẫn lặp lại từng lời dạy nhỏ mỗi ngày
… bạn sẽ thấy bé thay đổi từng chút một:
Ít kéo dây hơn, đi cạnh bạn nhiều hơn
Ít phá đồ, biết chờ, biết “ở yên” khi cần
Mỗi lần nhìn bạn, ánh mắt vừa tinh nghịch vừa rất… hiểu chuyện 🥹
Nếu bạn đang xây cả hành trình với Dalmatian, đừng chỉ dừng ở huấn luyện. Bạn có thể đọc thêm:
Chó Đốm Dalmatian: đặc điểm, nguồn gốc, tính cách & cách nuôi ở Việt Nam
Giá chó Đốm Dalmatian & kinh nghiệm mua bán chó Đốm thuần chủng
Chó Đốm con: giá bao nhiêu, cách chọn & chăm sóc cún Đốm mới về nhà
Chó Đốm thuần chủng & chó Đốm lai chó ta: cách phân biệt & bảng giá
Còn khi một ngày bạn cầm dây dắt một chó Đốm to đi giữa công viên, bé vừa đi cạnh chân vừa ngoái lại nhìn bạn chờ lệnh, bạn sẽ hiểu:
Tất cả thời gian huấn luyện mình bỏ ra – đều xứng đáng 🐶⚫⚪✨
