Nếu từng thấy một em mèo siêu mảnh, tai to dựng như ăng-ten, mắt xanh lá hoặc xanh biển, body dài như “ống hút” và có đủ mọi màu lông từ trắng, đen, tabby, tortie… rất có thể bạn vừa lướt qua một em mèo Oriental – giống mèo được gọi vui là “mèo Xiêm phiên bản thời trang”.
Trong bài này, Chạm Pets sẽ cùng bạn đi trọn hành trình: mèo Oriental là giống gì, khác gì mèo Xiêm, tính cách có hợp nhà Việt không, chăm có khó không, giá mèo Oriental ở Việt Nam khoảng bao nhiêu và cuối cùng – có nên mua mèo Oriental cho gia đình mình hay không. 🐾
1. Mèo Oriental là giống gì? Gọi thế nào cho đúng?
Trước khi bàn đến giá mèo Oriental hay chỗ mua, cần thống nhất một chuyện nhỏ: gọi tên cho đúng đã.
Tên chính thống quốc tế: Oriental Shorthair (mèo lông ngắn Oriental)
Trong nhiều tài liệu, “Oriental” là cả họ mèo gồm 2 nhóm:
Oriental Shorthair – lông ngắn
Oriental Longhair – lông dài mềm mượt như voan
Ở Việt Nam, đa phần mọi người gọi chung là:
mèo Oriental
mèo lông ngắn Oriental
mèo phương Đông
Điểm quan trọng:
Oriental không phải là “một màu lông” của mèo Xiêm.
Đây là một giống riêng, nhưng dùng chung “form” với mèo Xiêm hiện đại: đầu tam giác, tai to, mắt hạnh nhân, body dài – mảnh – cơ bắp.
Nếu bạn thích kiểu dáng mèo Xiêm, nhưng muốn chơi màu “tự do”, không bị giới hạn ở pattern colorpoint, thì Oriental chính là lựa chọn cực hợp. 🎨
2. Nguồn gốc & lịch sử – câu chuyện từ mèo Xiêm “lệch chuẩn” đến một giống riêng
Đây là phần Chạm Pets muốn kể hơi kỹ, vì hiểu được lịch sử giống thì bạn sẽ dễ “đọc vị” tính cách và ngoại hình em mèo hơn rất nhiều.
2.1. Bắt đầu từ… những em mèo Xiêm “không giống Xiêm”
Cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20, mèo Xiêm được mang từ Xiêm (Thái Lan ngày nay) sang Anh và châu Âu. Trong quá trình lai tạo, thi show, tiêu chuẩn dần dần siết lại:
Chỉ những em có pattern colorpoint (tai – mặt – chân – đuôi sẫm màu, thân nhạt) mới được gọi là Xiêm.
Các bé sinh ra từ bố mẹ Xiêm nhưng lông trơn một màu, hoặc tabby, tortie… bị “rớt chuẩn”, không được đăng ký là Siamese.
Những em này ban đầu được gọi là “foreign shorthair”, “Oriental type”, “mèo Xiêm mắt xanh lá”… rồi bị đẩy ra ngoài “ánh đèn sân khấu” dù form body rất đẹp.
Nhưng giới chơi mèo sớm nhận ra:
Form Xiêm + palette màu vô hạn = một “mỏ vàng” thẩm mỹ.
Chỉ cần thống nhất tiêu chuẩn, có thể xây dựng cả một giống hoàn toàn mới.
2.2. Châu Âu & Mỹ bắt tay “may đo” giống mèo Oriental
Những năm 1950–1960, tại Anh và sau đó là Mỹ, một số nhà nhân giống bắt đầu cố ý lai mèo Xiêm với các giống lông ngắn khác (vẫn cùng kiểu thân Oriental) để “mở khóa” màu sắc:
Màu trơn (đen, trắng, nâu, xanh, lilac, cinnamon…)
Các pattern tabby (mướp), shaded, smoke
Tortoiseshell, bicolor (trắng + màu)…
Song song, họ vẫn giữ nguyên bộ khung Xiêm:
Đầu hình nêm dài, tai to – thấp – mở rộng hai bên
Mắt hạnh nhân xếch, thường xanh lá hoặc xanh lục vàng
Thân hình ống, dài – mảnh nhưng cơ bắp, đuôi whiplike
Các câu lạc bộ giống, như Oriental Shorthairs International, xuất hiện để tập hợp người chơi, thống nhất tiêu chuẩn, vận động hiệp hội mèo công nhận.
Năm 1970s: Oriental Shorthair dần được chấp nhận trong các hiệp hội lớn như CFA, FIFe, TICA…
Năm 1977: chính thức đạt hạng vô địch tại CFA với tên Oriental Shorthair.
Năm 1988: biến thể lông dài được công nhận, cả “họ” được gọi chung là Oriental.
Từ vài bé “Xiêm lệch chuẩn” bị xem là lỗi hệ, Oriental trở thành một trong những giống mèo đa dạng màu sắc nhất thế giới, với hơn 300–600 tổ hợp màu – pattern tùy hệ thống công nhận.
2.3. Tinh thần “đàn mèo thành phố”
Khác với những giống rừng như mèo rừng Na Uy hay Maine Coon, Oriental là kết quả của:
mèo Xiêm bản địa Thái Lan (nền tảng)
cộng thêm công sức thiết kế rất có chủ đích của người nuôi châu Âu – Mỹ
Vì thế, tính cách Oriental mang màu sắc rất “đô thị”:
Thông minh, hoạt ngôn, thích tương tác
Yêu gia đình, thích sống theo cặp hoặc theo bầy
Không ngại người lạ, hợp với nhịp sống bận rộn nhưng vẫn cần sự chú ý
Nếu bạn muốn một giống mèo “ngồi cạnh, tám chuyện, xem bạn đánh răng, buộc dây giày, mở tủ lạnh” thì đây chính là gương mặt vàng. 😼
3. Nhận diện mèo Oriental: thanh mảnh nhưng rất cơ bắp
Nhìn lướt qua ảnh, mèo Oriental dễ bị nhầm với mèo Xiêm hoặc Balinese. Nhưng nếu để ý kỹ, bạn sẽ thấy vài đặc điểm rất riêng:
3.1. Form tổng thể
Kích thước: trung bình, không to kiểu Maine Coon nhưng dài và “tụt mỡ” hơn mèo nhà.
Thân hình: dạng ống, xương mảnh nhưng cơ rất săn; nhìn nghiêng như một đường thẳng từ vai đến hông.
Chân: dài, thanh, bàn chân nhỏ – tròn; bước đi nhẹ, cực khéo leo trèo.
Đuôi: dài, thon, giống chiếc roi mềm, luôn ve vẩy.
Bạn có thể hình dung Oriental là “runner” của thế giới mèo – không đồ sộ, nhưng mọi đường nét sinh ra để di chuyển nhanh, bật nhảy, leo cao.
3.2. Đầu, tai, mắt – bộ ba “ngoại hình model”
Đầu: hình nêm dài, từ mũi lên trán tới đỉnh đầu là một đường thẳng; không tròn như mèo Anh, không gãy như Persian.
Tai: siêu to, siêu rộng, mọc thấp hai bên đầu, như hai chiếc “ra-đa” luôn hướng về phía âm thanh. 🐱👓
Mắt: hình quả hạnh, xếch nhẹ;
đa số: xanh lá cây hoặc xanh ngọc
một số màu coat đặc biệt (white, colorpoint) có mắt xanh lam
Khi Oriental nhìn bạn, cảm giác khá… “con người”: ánh mắt rất có chủ đích, như đang suy nghĩ gì đó và chuẩn bị lên tiếng.
3.3. Bộ lông & màu sắc
Với mèo lông ngắn Oriental – nhóm phổ biến nhất:
Lông: ngắn, áp sát thân, mượt bóng giống vải satin.
Chạm tay vào cảm giác mát, mịn, không bông xù.
Rụng lông mức vừa phải, dễ chải, ít bết.
Màu sắc & pattern thì gần như “vũ trụ song song”:
Solid: đen, trắng, xanh, chocolate, lilac, cinnamon, fawn…
Tabby: mướp cá, mướp đốm, classic, ticked…
Shaded, smoke: lông có phần gốc nhạt, ngọn đậm rất sang.
Tortoiseshell, tortie & white, bicolor…
Nếu bạn thích một giống mà “đã thích màu nào là tìm ra màu đó”, Oriental sẽ rất thỏa mãn.
4. Tính cách mèo Oriental – “mèo Xiêm nói nhiều” 2.0
Điểm khiến người ta yêu hoặc… choáng với mèo Oriental không chỉ là ngoại hình, mà là tính cách cực kỳ “có mặt” trong nhà.
4.1. Cực kỳ hướng con người
Oriental gần như luôn muốn:
biết bạn đang ở đâu
đang làm gì
có chỗ nào bạn quên… không cho mèo tham gia không 😹
Chúng:
đi ra cửa đón bạn
leo lên bàn phím khi bạn làm việc
nằm trong lòng khi bạn xem phim
ngủ cùng bạn trên giường, nhiều bé thích ngủ sát cổ hoặc gối
Nếu bạn muốn một em mèo “tự lập, không bám dính”, Oriental có thể không hợp. Nhưng nếu bạn muốn một “đồng đội 24/7”, đây là giống rất đáng thử.
4.2. Năng lượng cao, thích chơi và khám phá
Leo lên nóc tủ, mép cửa, giá sách cao là chuyện bình thường.
Đồ chơi yêu thích: cần câu, bóng nhỏ, đồ puzzle, đường hầm mèo.
Nhiều bé học chơi fetch (ném – nhặt) rất nhanh, chơi không kém chó nhỏ.
Không gian nhà không nhất thiết phải rộng, nhưng bạn nên:
có kệ leo, cây mèo, chỗ nhảy từ thấp lên cao
dành tối thiểu 15–30 phút/ngày chơi tương tác
Oriental ít khi là “cục bông nằm im” – trừ khi đã chơi chán rồi thì sẽ lăn ra ngủ như cục pin hết điện.
4.3. Hoạt ngôn, nhiều “ý kiến”
Giống mèo này thường:
kêu nhiều hơn mức trung bình
âm vực đa dạng: meo, ư ử, gừ gừ, “trả lời” khi bạn nói chuyện
Không đến mức “gào”, nhưng chắc chắn không phải kiểu mèo im lặng. Nếu nhà bạn có người lớn tuổi thích nói chuyện với mèo, Oriental sẽ là đối tác lý tưởng.
4.4. Hợp với trẻ em & thú cưng khác
Với điều kiện được giới thiệu đúng cách:
Oriental sống tốt cùng trẻ em biết tôn trọng mèo
Hợp với chó thân thiện, mèo khác trong nhà
Nhiều bé còn thích có “bạn mèo” thứ hai để chơi cùng – vì bản năng sống bầy đàn khá rõ.
5. Mèo Oriental có hợp với gia đình Việt?
Tóm nhanh: phù hợp nếu bạn:
Thích mèo tương tác cao, thông minh, biết “trò chuyện”
Không ngại mèo bám theo mọi hoạt động trong nhà
Chấp nhận bỏ thời gian chơi cùng mỗi ngày
Nhà không quá lạnh, hoặc có thể chuẩn bị chỗ ngủ ấm, áo mỏng cho mèo mùa lạnh
Cân nhắc nếu bạn:
Đi làm cả ngày, nhà thường trống, ít người ở
Thích mèo hiền, ít kêu, ít đòi hỏi, tự chơi một mình
Dễ stress vì tiếng mèo “than thở” liên tục
Trong trường hợp lịch sinh hoạt bận rộn nhưng vẫn mê giống này, bạn có thể nghĩ đến việc nuôi 2 bé Oriental hoặc Oriental + một bạn mèo năng lượng tương đương để chúng… “tám chuyện với nhau”.
6. Cách chăm mèo Oriental: đơn giản nhưng đừng bỏ qua nhu cầu tinh thần
Về cơ bản, Oriental là giống dễ chăm về mặt kỹ thuật, nhưng cần đầu tư về mặt tương tác.
6.1. Chăm lông & da
Đối với mèo lông ngắn Oriental – dòng phổ biến ở Việt Nam:
Chải lông 1–2 lần/tuần bằng lược cao su/găng chải:
loại lông rụng
kích thích tuần hoàn da
giúp bộ lông bóng, ít bết
Tắm: 1–2 tháng/lần, hoặc khi mèo thật sự bẩn, dùng sữa tắm riêng cho mèo.
Điểm lưu ý:
Da Oriental khá “mỏng”, dễ khô nếu tắm nhiều, vì vậy đừng lạm dụng.
Nhà có điều hòa, nên chuẩn bị nệm ấm, ổ tròn có thành cao để mèo cuộn tròn ngủ.
6.2. Dinh dưỡng & kiểm soát cân nặng
Oriental là giống đốt năng lượng tốt, nhưng nếu:
sống hoàn toàn trong nhà
ít được chơi đùa
ăn nhiều thức ăn hạt – pate giàu năng lượng
… thì vẫn có nguy cơ tăng cân, mất form “thanh mảnh”.
Gợi ý chung:
Ưu tiên thức ăn cân bằng cho mèo trưởng thành, không quá béo, protein động vật là chính.
Hạn chế snack, đồ ăn nhiều tinh bột.
Chia thành 2–3 bữa/ngày thay vì để ăn tự do cả ngày.
Bạn có thể tham khảo thêm các nguyên tắc chung trong những bài viết về dinh dưỡng mèo trên hệ thống blog của Chạm Pets để xây dựng khẩu phần phù hợp. 🍗
6.3. Vận động & enrichment (làm giàu môi trường sống)
Mèo Oriental không cần sân vườn, nhưng rất cần:
chiều cao (cây mèo, kệ tường)
đồ chơi tương tác (cần câu, bóng, đường hầm, đồ chơi có catnip)
thời gian chơi với “sen”
Một số trò đơn giản:
Ném bóng cho mèo đuổi theo rồi mang về
Dùng cần câu di chuyển theo hình zigzag, vòng tròn
Dùng treat giấu trong đồ chơi puzzle để mèo “giải mã”
Nên nhớ: mệt về mặt thể chất + được kích thích trí não = mèo thoải mái, ít phá phách, ít kêu vô cớ.
6.4. Sức khỏe & bệnh lý dễ gặp
Oriental thuộc nhóm mèo “Oriental type” (chung với Xiêm, Balinese, Havana Brown…), nên một số bệnh có thể xuất hiện:
Bệnh về mắt: teo võng mạc tiến triển (PRA) – di truyền
Bệnh lắng đọng amyloid (gan, thận) ở một số dòng
Vấn đề răng miệng nếu không vệ sinh định kỳ
Béo phì do sống trong nhà, ít vận động
Giải pháp thực tế cho người nuôi ở Việt Nam:
Chọn nơi bán có sổ tiêm, lịch tẩy giun rõ ràng
Khám định kỳ 6–12 tháng/lần ở thú y uy tín
Theo dõi cân nặng, nhịp thở, mức độ hoạt động của mèo
7. Giá mèo Oriental ở Việt Nam: khung tham khảo
Vì là giống tương đối hiếm tại Việt Nam, giá mèo Oriental có độ “dao động” khá lớn tùy nguồn:
(Con số dưới đây mang tính tham khảo, thiên về mức giá “khả thi” cho người nuôi nghiêm túc – không phải giá rao vặt siêu rẻ.)
7.1. Mèo Oriental sinh trong nước, không giấy
Nguồn: các trại nhỏ, người nuôi cá nhân có phối giống nhập
Màu: thường là các màu phổ biến, pattern không quá “hiếm”
Giá tham khảo:
từ khoảng 8–15 triệu/bé pet (không nhân giống)
Phù hợp với:
người muốn trải nghiệm giống mèo Oriental
ưu tiên sức khỏe – tính cách hơn giấy tờ show
7.2. Mèo Oriental có giấy, nhập Thái / châu Á
Nguồn: trại mèo có đăng ký, phối theo tiêu chuẩn hiệp hội
Có giấy phả, gia phả rõ ràng
Giá thường:
từ 20–35 triệu cho pet chất lượng tốt
cao hơn nếu form đẹp, gần tiêu chuẩn show
Đây là phân khúc phổ biến nếu bạn muốn một bé mèo “đúng giống”, màu ưng ý, form ổn định.
7.3. Mèo Oriental nhập Âu / Mỹ, chất lượng show
Rất hiếm, thường phải order trước qua trại/quý nhân giống trung gian uy tín
Có phả hệ rõ, bố mẹ đạt giải show
Giá có thể từ 40–70 triệu (hoặc hơn), chưa tính chi phí vận chuyển, thủ tục.
Phù hợp với:
người chơi mèo chuyên sâu
có nhu cầu nhân giống – show trong tương lai
7.4. Lưu ý về tin “mèo Oriental giá rẻ”
Nếu bạn thấy tin:
“mèo lông ngắn Oriental 2–3 triệu/bé”
“mèo Oriental thuần giá sinh viên 1–2 triệu”
… hãy đặt ngay vài câu hỏi:
Bé có chắc chắn là Oriental hay chỉ là mèo nhà form mảnh, tai to?
Có sổ tiêm, tẩy giun không?
Có được cam kết hỗ trợ sức khỏe sau khi nhận mèo không?
Giống mèo nào cũng vậy, khi giá rơi xuống quá thấp so với mặt bằng chung, rủi ro:
lai tạp, form lệch
chăm sóc sơ sài, sinh sản dày, mèo con yếu
bệnh truyền nhiễm tiềm ẩn, chi phí chữa còn tốn hơn tiền mua mèo
Tốt hơn hết, hãy coi mua mèo là bước khởi đầu của một mối quan hệ dài, không phải “săn sale cho vui”. 💸
8. Kinh nghiệm chọn mua mèo Oriental cho người mới
Một vài gợi ý nhanh để bạn không bị “ngợp” khi bắt đầu tìm mua mèo Oriental:
8.1. Nhìn form – không chỉ nhìn màu
Màu lông có thể khiến bạn “yêu từ cái nhìn đầu tiên”, nhưng với Oriental, thứ tạo nên thần thái là:
đầu hình nêm rõ ràng
tai to, đặt thấp, mở rộng
mắt hạnh nhân, hơi xếch
thân dài, chân thanh, đuôi roi
Một bé chỉ hơi… mảnh khảnh, tai lớn hơn mèo nhà chút xíu chưa chắc là Oriental đúng nghĩa.
8.2. Hỏi kỹ về tính cách & môi trường nuôi
Oriental cần được:
sống trong nhà, có tương tác với người
làm quen với tiếng ồn, khách, trẻ em (nếu nhà bạn có)
Bạn nên hỏi:
mèo con được nuôi chung với người nhiều hay ít?
có quen với tiếng TV, máy hút bụi, trẻ con không?
tính bé hướng ngoại hay nhút nhát?
Một nơi nuôi tử tế sẽ có thể kể cho bạn khá chi tiết về tính từng bé, chứ không chỉ gửi ảnh đẹp.
8.3. Kiểm tra hồ sơ sức khỏe
Tối thiểu nên có:
sổ tiêm (vaccine mũi cơ bản)
lịch tẩy giun
tư vấn ăn uống giai đoạn chuyển nhà
Nếu nơi bán sẵn sàng giải thích vì sao họ chọn loại vaccine đó, lịch tiêm đó, khả năng cao họ chăm mèo thật, không phải chỉ bán cho xong.
8.4. Chuẩn bị trước khi đón mèo
Với Oriental, bạn nên chuẩn bị:
khay cát, cát vệ sinh
bát ăn – bát nước nặng, khó lật
nơi ngủ ấm, có thành
cây mèo hoặc ít nhất vài kệ nhảy
đồ chơi tương tác
Và quan trọng: chuẩn bị thời gian. Tuần đầu tiên, hãy cố gắng ở nhà nhiều hơn bình thường để bé bớt sốc khi tách đàn.
9. So sánh nhanh: mèo Oriental – mèo Xiêm – mèo nhà
Để bạn dễ chốt, có thể nhìn rất nhanh:
Bạn thích form Xiêm, nhưng màu sắc tự do, ít “khuôn mẫu” → Oriental.
Bạn thích colorpoint truyền thống, mắt xanh lam, lịch sử lâu đời → mèo Xiêm.
Bạn muốn một bé hiền hơn, ít kêu, dễ nuôi, form tròn trịa → cân nhắc các giống như mèo Anh lông ngắn hoặc mèo nhà lai.
Oriental là lựa chọn cho người:
thích sự cá tính
chấp nhận tiếng mèo “thảo luận” mỗi ngày
muốn một bạn đồng hành thực sự, không chỉ “trang trí nhà”
10. Kết lại: có nên nuôi mèo Oriental không?
Nếu bạn đang tìm một giống mèo:
ngoại hình thanh mảnh, rất “model” 😻
nhiều màu, nhiều pattern để lựa
siêu thông minh, thích giao tiếp, thích ở cạnh người
sống tốt trong căn hộ, nhà phố, miễn là có người chơi cùng
… thì mèo Oriental thực sự là một “ứng cử viên cực nặng ký”.
Điều bạn cần “trả giá” không chỉ là giá mèo Oriental lúc đầu, mà còn là:
thời gian mỗi ngày để chơi và trò chuyện
sự kiên nhẫn với một em mèo nhiều ý kiến
trách nhiệm với sức khỏe của bé trong suốt 10–15 năm tới
Nếu đọc đến đây mà bạn vẫn thấy tim hơi “rung” khi tưởng tượng cảnh một em mèo tai to, mắt xanh lá, vừa leo lên vai vừa kêu nho nhỏ mỗi khi bạn về nhà, có lẽ bạn và Oriental rất có duyên.
Phần tiếp theo hợp lý là:
Tự đánh giá lại lịch sống, ngân sách & mong đợi của cả gia đình
Ghi chú những ưu – nhược điểm của giống mà bạn ấn tượng nhất
Tìm một nơi uy tín để trao đổi, hỏi kỹ mọi điều còn phân vân trước khi xuống cọc
Chỉ cần chọn đúng mèo – đúng thời điểm – đúng cam kết, Oriental sẽ không chỉ là một “giống mèo lạ” trong nhà, mà là một người bạn đồng hành đúng nghĩa, cùng bạn đi qua rất nhiều năm tháng rộn ràng tiếng chân, tiếng kêu và những cái dụi đầu ấm áp. 🐱💚
