Nuôi một em Alaska trong nhà giống như rước thêm một “em bé lông xù” về sống cùng vậy. Bé vừa thông minh, vừa tình cảm, lại… cực kỳ nhiều năng lượng 🐾. Nếu có lộ trình huấn luyện rõ ràng, bạn sẽ có một người bạn đồng hành ngoan ngoãn, biết nghe lời, đi dạo không kéo chủ, đi vệ sinh đúng chỗ và thậm chí có thể tập kéo xe nhẹ nhàng cho đúng “chất Malamute”.
Còn nếu để mọi thứ “tới đâu hay tới đó”, rất dễ rơi vào cảnh:
Dắt đi dạo là bị kéo chạy như kéo xe trượt tuyết 🛷
Mỗi ngày nhặt vài… “món quà” sai chỗ trong nhà
Bé cắn dép, gặm chân bàn, hú cả xóm vì dư năng lượng
Chủ thì mệt, mà vẫn thương không nỡ mắng
Bài viết này là “giáo trình mềm” dành cho người nuôi, không phải cho dân kỹ thuật: nói chuyện huấn luyện chó Alaska theo kiểu gần gũi, dễ áp dụng, không lý thuyết khô khan. Bạn có thể đọc từ đầu tới cuối, hoặc lưu lại như một cuốn “sổ tay gấu tuyết” để mở ra mỗi khi bí 💛
Hiểu tính cách chó Alaska trước khi dạy – biết mình đang nói chuyện với ai đã 🧠
Trước khi bắt đầu dạy bất cứ điều gì, bạn cần hiểu “đối tác tập luyện” của mình là kiểu nào. Alaska không phải Poodle hay Corgi, càng không phải chó ta.
Alaska là chó kéo xe, không phải… thú bông
Nguồn gốc của Alaska Malamute là chó kéo xe, làm việc trong môi trường băng tuyết:
Sức bền cao, chịu khó đi đường dài
Quen với việc nghe lệnh người dẫn đàn
Tính cách độc lập, không phải kiểu “gì cũng gật đầu cho vui lòng chủ”
Đem một bé như vậy về nhà phố, chung cư ở Việt Nam mà:
Không cho vận động đủ
Không dạy quy tắc
Lúc cho làm cái này, lúc lại cấm
… thì bé sẽ tự đặt “luật chơi” cho cả nhà.
Vừa “ngáo ngơ”, vừa cực kỳ thông minh
Combo rất đặc trưng của Alaska:
Thông minh: hiểu nhanh, nhớ lâu, nắm được thói quen của chủ cực tốt
Tình cảm, hay bám chủ, thích được vuốt ve, ôm ấp 🤗
Thích chơi, dễ “lên đồng” khi hưng phấn, nhất là lúc ra ngoài
Hay được gọi là “gấu ngáo” vì gương mặt lúc nào cũng như đang cười
Chính vì vậy, huấn luyện chó Alaska không thể là chuyện “quát một lần là xong”. Bạn cần:
Kiên định nhưng không thô bạo
Vừa nghiêm túc, vừa vui vẻ
Dạy đều mỗi ngày, chứ không phải hứng lên mới dạy
Nếu muốn hiểu sâu hơn về thói quen sinh hoạt, nhu cầu vận động, môi trường sống phù hợp, bạn có thể kết hợp đọc thêm bài tổng về cách nuôi chó Alaska trong khí hậu nóng, nhà phố, chung cư để đặt nền nếp sinh hoạt cho bé trước khi bước vào phần “trường lớp” nhé 🌤️
Bộ nguyên tắc “không thể bỏ qua” khi huấn luyện Alaska 🎯
Trước khi đi vào chi tiết từng lệnh, hãy chốt với nhau vài nguyên tắc để tránh dạy mãi mà bé vẫn… không hiểu mình muốn gì.
Cả nhà cùng một luật
Một trong những lý do khiến Alaska (và nhiều giống khác) “bướng” là vì:
Mẹ cấm lên giường, ba lại thấy thương bế bé lên ngủ chung 🛏️
Lúc đầu quyết không cho ăn đồ ăn người, nhưng đến bữa thấy bé nhìn là lại bốc cho miếng thịt
Hôm nay cấm vào bếp, mai lại cho bé lon ton đi theo vì “thấy tội”
Kết quả:
Bé không biết đâu là luật thật, đâu là luật “cho có”
Alaska rất thông minh, bé sẽ chọn tuân theo cái gì có lợi cho mình hơn
Hãy ngồi lại với cả nhà và thống nhất:
Có cho lên sofa, giường không?
Có cho ăn đồ ăn người không?
Có được vào bếp, phòng ngủ, nhà vệ sinh không?
Một khi đã thống nhất thì ai cũng phải làm giống nhau. Với Alaska, nhất quán quan trọng hơn bất cứ bài lệnh nào.
Không dùng bạo lực – kỷ luật nhưng vẫn dịu
Alaska cực kỳ nhạy với cảm xúc của chủ:
Quát tháo, đánh đập, lôi xềnh xệch chỉ làm bé sợ, stress, dễ có hành vi chống đối
Khen đúng lúc, thưởng đúng chỗ làm bé rất phấn khích và muốn cố gắng hơn
Thay vì “xử lý cho hả giận”, hãy:
Dùng giọng trầm, ngắn khi bé làm sai: “Không!”
Khi bé nhảy lên người, quay lưng lại, khoanh tay, chờ bé bình tĩnh rồi mới chơi tiếp
Khi bé làm đúng, thưởng ngay: lời khen, một miếng bánh nhỏ, vuốt ve, ôm một cái
Kỷ luật không phải là đánh, mà là đặt giới hạn rõ ràng rồi giữ vững những giới hạn đó.
Buổi tập ngắn, vui, đều
Không có chó nào thích bị “thuyết giảng” nửa tiếng về đạo đức 😆
Gợi ý:
Chó con: 5–10 phút/buổi, 2–3 buổi/ngày
Chó lớn: 10–15 phút/buổi, 1–2 buổi/ngày
Mỗi buổi chỉ tập 1–2 lệnh, lặp vài lần, kết thúc bằng điều bé thích
Nếu thấy bé bắt đầu quay mặt đi, cào cào, ngáp nhiều → bé đang chán hoặc quá tải. Đừng cố nhồi thêm, hãy dừng buổi tập, chơi nhẹ rồi nghỉ.
Bộ lệnh cơ bản: Alaska nhà ai cũng nên biết những “từ khóa” này 🐶
Bạn không cần biến Alaska thành “ngôi sao xiếc”, nhưng sẽ cực kỳ thoải mái nếu bé biết vài lệnh cơ bản để sống gọn gàng, lịch sự.
Gọi tên và “Lại đây”
Đây là lệnh quan trọng nhất để đảm bảo an toàn.
Mục tiêu:
Gọi tên là bé quay lại, không chạy bừa ra đường
Dùng để gọi bé vào nhà, rời khỏi chỗ nguy hiểm, hoặc tách khỏi tình huống căng thẳng
Một vài lưu ý nhỏ:
Giai đoạn đầu, chỉ dùng tên bé trong những tình huống tích cực: cho ăn, chơi, được ôm
Hạn chế gọi tên chỉ để mắng, quát – lâu dần bé sẽ “nghe tên là muốn trốn”
Mỗi lần bé quay lại khi được gọi, hãy khen thật vui: “Giỏi quá!”, vuốt nhẹ, có thể thưởng thêm snack nhỏ 🦴
Khi bé đã phản xạ tốt với tên, bạn có thể thêm lệnh ngắn như “Lại đây”, “Lại nào” kèm theo động tác tay vẫy về phía mình.
“Ngồi”, “Nằm”, “Ở yên”
Đây là “combo sinh tồn” trong nhà phố/chung cư:
Ngồi: dùng khi chờ thang máy, chờ băng qua đường, gặp khách
Nằm: dùng khi bé đang quá phấn khích, cần hạ nhiệt
Ở yên: dùng khi mở cửa, khi có người lạ, khi bạn cần xử lý việc gì mà không muốn bé lao vào
Trong đời sống thực tế, bạn có thể áp dụng:
Trước khi mở cửa chính: cho bé ngồi – ở yên, mở cửa xong mới cho ra 🚪
Khi shipper đến: cho bé ngồi cách cửa, ở yên, nhận đồ xong mới cho chào khách
Khi có trẻ nhỏ tới chơi: cho Alaska nằm – ở yên, để bé quen dần nhịp nhẹ nhàng
Chỉ riêng việc bé biết 3 lệnh này, nhà đã… gọn gàng hơn rất nhiều.
“Không được” / “Thôi” / “Để đó”
Lệnh này cứu bạn khỏi vô số ca “ăn linh tinh rồi tiêu chảy, nôn ói”:
Đồ rơi trên đường
Xương gà, đồ ngọt, thức ăn gia vị mạnh
Đồ chơi nhỏ, vật cứng, dép, tất…
Hãy chọn một từ lệnh: “Không”, “Thôi”, “Để đó”… rồi dùng thống nhất.
Kịch bản thực tế:
Bé đang dí mũi vào cái gì đó lạ dưới đất
Bạn nói dứt khoát: “Không được!”
Kéo nhẹ dây dắt cho bé tách ra
Khi bé ngừng và rời đi, lập tức khen, có thể thưởng
Lâu dần, bé sẽ hiểu: “Nghe từ này = dừng lại thì tốt hơn.” Đây cũng là cách hạn chế khá nhiều vấn đề đường ruột – vốn là chủ đề nhiều nhà nuôi Alaska hay than thở.
Đi cạnh chân, không kéo dây
Với một bé 30–40kg (thậm chí hơn nếu dạng Giant), việc kéo dây không còn là chuyện “hơi phiền” nữa, mà là vấn đề an toàn:
Trẻ em, người già rất dễ bị kéo té
Chủ cũng có thể ngã, trượt chân nếu bé bất ngờ lao theo một con mèo, chiếc lá, tiếng động
Mục tiêu:
Dây dắt luôn hơi chùng
Bé đi ngang hoặc hơi lùi sau chân bạn, không vượt quá xa
Đây không phải bài tập một ngày, mà là thói quen được luyện mỗi lần đi dạo. Nếu bạn đang xây lịch vận động mỗi ngày cho bé, có thể kết hợp luôn với khung hướng dẫn trong bài cách nuôi chó Alaska ở Việt Nam để cân đối thời gian đi bộ, chơi và luyện đi cạnh chân hợp lý hơn.
Dạy chó Alaska đi vệ sinh đúng chỗ trong 7–14 ngày 🚽
Đây có lẽ là phần khiến nhiều người… đau đầu nhất, nhất là khi ở chung cư, nhà nhỏ. Tin vui: Alaska khá sạch sẽ, nếu dạy đúng từ đầu, bé rất nhanh vào nếp.
Vì sao phải dạy bài bản từ ngày đầu?
Alaska size lớn → “tai nạn” không hề nhỏ
Nếu bé quen đi linh tinh trên thảm, sofa, góc tường… về sau sửa rất vất vả
Nhà có trẻ nhỏ, người lớn tuổi càng cần vệ sinh kỹ
Dạy đi vệ sinh đúng chỗ giúp:
Nhà cửa sạch, đỡ mùi, đỡ stress
Dễ theo dõi phân – nước tiểu để phát hiện bệnh sớm
Bé cũng thoải mái, không bị mắng oan vì “chẳng ai dạy từ đầu”
Nguyên tắc chung
Chọn cố định một khu “WC riêng” cho bé
Ban công, sân sau, nhà vệ sinh, hoặc khay lót cát/pee pad
Không đổi chỗ qua lại, tránh bé rối
Tận dụng những thời điểm “vàng” bé hay đi
Sau khi ngủ dậy
Sau ăn 10–20 phút
Sau khi chạy nhảy, chơi đùa
Mỗi lần như vậy, nhẹ nhàng dắt bé ra đúng chỗ, đứng chờ, khi bé đi xong thì khen thật vui, có thể thưởng nhẹ.
Không mắng bé khi phát hiện muộn
Nếu bạn đi làm về mới thấy vũng nước/vết bẩn, bé đã quên cảm giác lúc đi rồi
Kéo bé lại, dí mũi vào, đánh… chỉ làm bé sợ bạn, chứ không hiểu vì sao bị phạt
Dọn sạch, khử mùi triệt để
Nếu vẫn còn mùi nước tiểu, phân, bé rất dễ quay lại chỗ đó “giải quyết” tiếp
Nếu bạn ở chung cư hoặc muốn một lộ trình chi tiết hơn theo từng ngày (7–14 ngày), có thể xem thêm bài chuyên sâu dạy chó Alaska đi vệ sinh đúng chỗ – kiểu “step by step” rất hợp cho người bận rộn 🧻
Quản lý năng lượng: không xả bớt thì dạy gì cũng khó ⚡
Với Alaska, huấn luyện và vận động là hai mặt của cùng một vấn đề. Một bé Alaska bị dồn năng lượng sẽ rất khó tập trung vào bất cứ bài học nào.
Năng lượng kiểu “máy dầu”
Khác với kiểu bùng nổ rồi xẹp như Husky, Alaska thường:
Đi đều, bền
Rất thích các hoạt động mang vác, kéo, đi dạo dài
Ít “quậy điên” theo kiểu giây phút, nhưng một khi đã “lên mood” thì cũng khó hãm
Nếu để bé nằm nhà cả ngày:
Bé sẽ tự tìm việc làm: đào chậu cây, lôi thảm, gặm cửa, hú theo tiếng động ngoài đường
Lúc huấn luyện, bé hoặc quá phấn, hoặc lại lười vì… đã chán không gian sống
Gợi ý vận động theo độ tuổi (đi chung với huấn luyện)
Alaska con (2–4 tháng):
Chơi trong nhà, sân nhỏ, đường phẳng
Vài lần dạo ngắn, không lâu, không leo cầu thang nhiều
Lồng ghép lệnh nhẹ: gọi tên, lại đây, ngồi
Alaska 4–6 tháng:
Tăng thời gian đi dạo lên 15–20 phút/lần
Thêm trò chơi ném bóng, kéo đồ nhẹ, tìm đồ chơi ẩn 🧸
Dạy thêm nằm, ở yên, không giật đồ
Alaska trưởng thành:
45–60 phút vận động/ngày (chia 1–2 buổi)
Có thể cho chạy cạnh xe đạp với tốc độ chậm, hoặc chạy bộ cùng chủ
Bắt đầu lồng ghép các trò “lao động nhẹ” phù hợp
Khi lên lịch vận động, bạn nhớ cân đối với khẩu phần ăn để tránh béo phì, hạ bàn. Phần này có thể bám theo gợi ý trong bài chó Alaska ăn gì và khẩu phần theo từng giai đoạn, giúp bé vừa khoẻ, vừa không lên cân mất kiểm soát 🍗
Tập kéo xe – “làm đúng nghề” nhưng theo phiên bản an toàn ở Việt Nam 🛷
Nhắc tới Alaska, nhiều người sẽ mơ đến cảnh bé kéo xe trên nền tuyết trắng. Ở Việt Nam thì không có tuyết, nhưng bạn vẫn có thể cho bé trải nghiệm cảm giác “làm việc” một cách nhẹ nhàng, an toàn.
Hiểu đúng về chó kéo xe tuyết Alaska
Ở vùng lạnh, chó kéo xe là:
Cả đội nhiều bé, chạy quãng đường dài, có huấn luyện chuyên nghiệp
Chế độ ăn, kiểm tra sức khỏe rất chặt chẽ
Có hệ thống lệnh riêng, bố trí vị trí trong đàn (leader, swing, wheel…)
Với một em Alaska pet sống ở Sài Gòn, Hà Nội, Đà Nẵng…, mục tiêu không phải là biến bé thành vận động viên, mà là:
Giúp bé xả năng lượng theo cách “đúng chất giống”
Tăng cơ, tốt cho khớp (nếu tập đúng thời điểm)
Tăng sự gắn kết giữa chủ và chó
Khi nào mới nên cho Alaska tập kéo?
Không tập khi bé còn quá nhỏ: tối thiểu phải đợi từ khoảng 18 tháng trở lên
Chỉ tập khi bé không bị hạ bàn, khớp khoẻ, không quá béo
Bé đã thuần thục lệnh cơ bản: lại đây, dừng, trái/phải, ở yên
Với Alaska 2–6 tháng tuổi, tốt nhất chỉ nên tập trung vào các lệnh cơ bản và xây nền sức khoẻ. Bạn có thể xem thêm bài riêng cho chó Alaska 2 tháng tuổi và giai đoạn 3–6 tháng “dậy thì, dựng form, thay lông” để không vội ép bé làm việc nặng.
Gợi ý vài hoạt động “giả lập kéo xe” an toàn
Đeo dây ngực chuyên dụng (harness kéo), hạn chế dùng vòng cổ siết
Cho bé kéo lốp xe nhỏ, xe gỗ nhẹ ở đoạn đường phẳng, thời tiết mát
Bắt đầu với trọng lượng rất nhẹ, quãng đường ngắn
Luôn quan sát dáng đi, nhịp thở, dừng ngay nếu bé có dấu hiệu mệt
Mấu chốt là: đây là một trò chơi – bài tập hoạt động cho vui, không phải cuộc đua hay bài test sức bền. Sức khỏe và cảm xúc của bé luôn quan trọng hơn “content đẹp” hay clip TikTok 🎥
Những sai lầm thường gặp khi huấn luyện Alaska (và cách “gỡ”) ❌
Chỉ dạy khi đã… phát điên
Nhiều nhà chỉ nghĩ đến chuyện dạy khi:
Bé đã cắn hỏng vài đôi giày
Đã tè đầy thảm
Đã kéo chủ ngã một lần
Lúc đó, tâm trạng thường là: bực, mệt, muốn “xử cho ra trò” → dễ biến buổi dạy thành buổi xả stress của chủ, chứ không phải buổi học của bé.
Giải pháp:
Dành các buổi huấn luyện chính vào lúc bạn đang bình tĩnh
Đừng chờ đến khi mọi thứ rối tung; mỗi ngày 5–15 phút sẽ hiệu quả hơn rất nhiều
Hôm dạy, hôm không – “để mai làm tiếp”
Huấn luyện Alaska giống như… tập thể dục: bỏ 1–2 ngày không sao, nhưng bỏ cả tuần thì coi như lại từ đầu.
Nếu hôm nay bắt bé ngồi trước cửa, vài hôm sau lại cho bé phóng tự do
Hôm nay không cho xin ăn trên bàn, mai lại lén cho miếng thịt vì “thấy thương”
Bé sẽ nhận ra ngay: “À, cố một chút là chủ mềm lòng thôi.”
Giải pháp:
Chọn một số ít quy tắc quan trọng nhất, rồi giữ cho tới cùng
Thà ít mà chắc, còn hơn nhiều mà chính bạn cũng không làm theo nổi
Thưởng không đúng cách
Thưởng là thứ giúp buổi học vui và hiệu quả, nhưng thưởng sai kiểu cũng sinh đủ vấn đề:
Thưởng xúc xích mặn, đồ chiên, đồ ngọt → dễ gây tiêu chảy, nôn ói, viêm tụy
Thưởng quá tay → bé chỉ chịu làm khi thấy đồ ăn, còn tay không thì… lờ đi
Giải pháp:
Dùng snack chuyên cho chó, cắt nhỏ hạt ra
Kết hợp cả thưởng bằng lời khen, vuốt ve, chơi thêm vài phút trò bé thích
Nếu gần đây bé có dấu hiệu đau bụng, đi ngoài, bỏ ăn, hãy xem lại chế độ thưởng và tham khảo thêm cụm bài về các bệnh thường gặp ở chó Alaska: tiêu chảy, hạ bàn, béo phì, bỏ ăn… để xử lý sớm 🩺
FAQ nhanh: Những câu hỏi “kinh điển” về huấn luyện chó Alaska 🙋♂️
Alaska mấy tháng tuổi thì bắt đầu dạy được?
Ngay khi bé về nhà (thường 2 tháng tuổi) là có thể bắt đầu những bài đơn giản:
Làm quen tên
Đeo vòng cổ, dây dắt
Bước đầu đi vệ sinh đúng chỗ
Càng dạy sớm, bé càng dễ vào nếp. Giai đoạn 0–6 tháng là “thời gian vàng” để tạo thói quen.
Một ngày nên dạy bao lâu là đủ?
Chó con: 2–3 buổi, mỗi buổi 5–10 phút
Chó lớn: 1–2 buổi, mỗi buổi 10–15 phút
Quan trọng là đều, không phải dài.
Alaska bướng, hay cãi, có dạy được không?
Thường “bướng” là do:
Luật trong nhà không nhất quán
Thiếu vận động
Lúc thì chiều quá, lúc thì phạt quá
Khi bạn siết lại nề nếp, cho bé xả năng lượng đủ và dạy đều, đa số Alaska đều trở thành những em “gấu ngoan” đúng nghĩa.
Nuôi Alaska trong chung cư, có dạy đi vệ sinh đúng chỗ được không?
Được, chỉ là vất vả hơn chút thời gian đầu:
Cần xác định rõ một điểm đi vệ sinh cố định
Dẫn bé ra đó thường xuyên, nhất là sau ngủ dậy, sau ăn, sau chơi
Kiên trì 1–2 tuần, đa số các bé sẽ hiểu và tự tìm chỗ đó
Kết: Huấn luyện là cách bạn và Alaska học nói “cùng một ngôn ngữ” 💛
Chó Alaska không hiểu tiếng Việt, cũng không hiểu câu “mẹ nói con bao nhiêu lần rồi” đâu 😆. Thứ bé hiểu là:
Giọng nói của bạn: dịu hay căng
Lệnh ngắn, lặp đi lặp lại
Hành vi nào được khen, hành vi nào khiến bạn quay lưng bỏ đi
Mỗi ngày, bạn dành cho bé vài phút:
Dạy lại đây, ngồi, nằm, ở yên
Tập đi vệ sinh đúng chỗ
Cho vận động đủ, chơi đúng kiểu mà bé thích
Dần dần, hai bạn sẽ hình thành một “ngôn ngữ riêng” giữa chủ và chó. Bé ngoan, tự tin, đi đâu cũng được khen. Bạn thì đỡ mệt, đỡ bực, yêu bé nhiều hơn thay vì suốt ngày đi lau nhà, nhặt đồ vỡ 🧹
Nếu bạn đang tìm một em Alaska con đã được tư vấn kỹ về ăn uống, vận động, và có sẵn “giáo trình làm quen nhà mới”, có thể ghé danh mục chó Alaska tại Chạm Pets Family để tham khảo thêm những “gấu tuyết nhỏ” đang chờ gia đình của mình.
Còn nếu em Alaska đã nằm ngoan bên cạnh bạn rồi, hãy bắt đầu ngay hôm nay bằng một buổi tập 10 phút. Không cần cầu kỳ, chỉ cần đều đặn – bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy “bé ngáo hôm nào” hóa ra rất biết điều, miễn là có người chịu kiên nhẫn dạy bé từng chút một 🐻❄️✨
