Nhắc đến “chó săn”, nhiều người sẽ nghĩ ngay tới hình ảnh những chú chó lao vun vút trong rừng, đuổi theo con mồi, hoặc những khung hình châu Âu với thợ săn cưỡi ngựa bên đàn chó săn tinh nhuệ 🏹🍂. Nhưng thực tế, ngày nay chó săn không chỉ xuất hiện trong các cuộc đi săn truyền thống mà còn trở thành bạn đồng hành, chó thể thao, chó giữ nhà, thậm chí là… thú cưng sống trong thành phố.
Ở Việt Nam, từ lâu đã có các giống chó săn bản địa như Phú Quốc, H’Mông cộc đuôi, Bắc Hà, chó Lài… song song với những cái tên “ngoại quốc” như Beagle, Labrador, Golden Retriever, Greyhound. Mỗi giống mang một “tính cách săn mồi” khác nhau, phù hợp với những kiểu chủ nuôi khác nhau 🐾💚.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu:
Chó săn là gì, có gì khác với chó nghiệp vụ, chó chăn cừu, chó cảnh
Phân loại các dòng chó săn (sighthound, scenthound, gun dog, catch dog…)
Các giống chó săn nổi tiếng trên thế giới và các giống chó săn phổ biến ở Việt Nam
Cách chọn giống phù hợp với điều kiện sống, cùng những lưu ý quan trọng khi nuôi chó săn tại Việt Nam
Nếu bạn muốn nhìn bức tranh rộng hơn về cách phân loại theo công năng – từ chó săn, chó nghiệp vụ, chó chăn cừu đến chó cảnh – có thể tham khảo thêm bài tổng quan về các nhóm giống chó theo công năng trong cẩm nang các giống chó – phân loại đầy đủ & cách chọn giống phù hợp 🧭🐶.
Chó săn là gì? Đặc điểm chung của các giống chó săn 🐾🎯
Chó săn – trợ thủ săn bắt, không chỉ là “chó nhanh và dữ”
Về cơ bản, chó săn là nhóm những giống chó được con người chọn lọc và huấn luyện để hỗ trợ săn bắt:
Tìm con mồi 🐇
Lần theo dấu vết, mùi hương 🐾
Đuổi, dồn, bao vây con mồi
Tha mồi về cho chủ hoặc giữ chặt con mồi đến khi thợ săn tiếp cận
Điểm chung của các giống chó săn:
Khứu giác hoặc thị lực vượt trội (hoặc cả hai)
Thể lực bền, có thể chạy đường dài, leo dốc, bơi…
Bản năng phản ứng rất mạnh với vật chuyển động nhanh (thỏ, chim, thú nhỏ…)
Khả năng làm việc độc lập hoặc theo đàn, tùy dòng
Vì vậy, khi tìm hiểu “các giống chó săn”, đừng chỉ nghĩ đến chuyện chúng khỏe đến mức nào, mà hãy để ý:
Chúng săn bằng mũi hay bằng mắt
Thiết kế cho địa hình nào (đồng bằng, rừng rậm, đồi núi, sa mạc…)
Nhắm tới con mồi loại nào (thú nhỏ, chim, thú lớn, thú dữ…)
Khi phân biệt bản năng săn với các nhóm làm việc khác, bạn có thể xem thêm phần giải thích rộng hơn trong bài tổng quan về các giống chó tha mồi chuyên làm việc cùng thợ săn để thấy cách chúng phối hợp tìm – chỉ điểm – tha mồi.
Chó săn, chó nghiệp vụ, chó chăn cừu và chó cảnh – khác nhau ở đâu? 🧩
Rất nhiều người ở Việt Nam thường gọi “chó săn”, “chó nghiệp vụ”, “chó chăn cừu”, “chó cảnh” lẫn lộn. Nhìn vui thì không sao, nhưng nếu đang chọn giống để nuôi, phân biệt rõ sẽ giúp bạn tránh sai lầm.
Chó săn:
Sinh ra để tìm – đuổi – bắt – tha mồi
Bản năng săn mồi mạnh, dễ “trigger” khi thấy vật chuyển động 🐇💨
Chó nghiệp vụ / cảnh khuyển:
Được huấn luyện cho nhiệm vụ an ninh, quân đội: truy bắt tội phạm, đánh hơi ma túy, bom, tìm người mất tích…
Có thể dùng chó săn nòi (hound) hoặc chó chăn cừu (German Shepherd, Malinois) làm nền tảng
Chó chăn cừu / chó chăn gia súc:
Nhiệm vụ chính: điều khiển đàn, dồn đàn, giữ đàn, bảo vệ đàn khỏi thú dữ 🐑
Ví dụ: Border Collie, German Shepherd (ban đầu), Australian Shepherd…
Chó cảnh:
Tập trung vào ngoại hình, tính cách thân thiện, dễ sống trong nhà, phù hợp vai trò thú cưng
Bao gồm rất nhiều giống từng là chó săn, nhưng nay chủ yếu sống như pet: Cocker Spaniel, Beagle, Labrador, Golden… 🏡
Nhiều người search “chó săn cừu”, “chó săn cừu Đức” thực chất là đang nói đến “chó chăn cừu Đức – German Shepherd”, vốn là giống chăn gia súc đa năng, sau này được dùng rất nhiều trong lực lượng nghiệp vụ. Mình sẽ nói kỹ hơn ở phần dưới để tránh hiểu lầm giữa “săn” và “chăn” 😉.
Nếu bạn còn băn khoăn ranh giới giữa chó săn làm việc ngoài thiên nhiên và chó làm việc trong lực lượng an ninh, hãy đọc thêm bài viết riêng về các dòng chó nghiệp vụ, cảnh khuyển để thấy tiêu chuẩn tuyển chọn khác hẳn.
Phân loại các dòng chó săn: các loại chó săn phổ biến 🧭🐕
Khi nói đến các dòng chó săn, thay vì liệt kê lung tung, cách khoa học nhất là phân loại theo cách chúng làm việc. Nhìn ở góc này, bạn sẽ hiểu ngay vì sao một số giống hợp với gia đình năng động, số khác lại chỉ nên nuôi khi bạn rất rành về chó.
Chó săn đuổi (Sighthounds) – săn bằng mắt & tốc độ ⚡👀
Đúng như tên gọi, sighthounds là nhóm chó săn dùng mắt và tốc độ làm vũ khí chính.
Đặc điểm:
Thân dài, ngực sâu, bụng thon, chân rất dài
Tốc độ cực nhanh (Greyhound có thể lên tới ~70 km/h)
Thường săn trên địa hình thoáng: đồng cỏ, đồi trọc, sa mạc
Khi thấy con mồi chạy, chúng lao theo như mũi tên 🎯
Ví dụ nổi bật:
Greyhound – biểu tượng tốc độ, gắn với các giải đua chó
Whippet – phiên bản nhỏ hơn của Greyhound, săn thú nhỏ
Saluki, Afghan Hound, Ibizan Hound – săn trong điều kiện sa mạc, núi đá
Ưu điểm: sang, đẹp, chạy cực “phê”, rất hợp người thích hoạt động ngoài trời 🏃♂️🐕. Nhược điểm: nếu không quản lý bằng dây, khi “bắt được mục tiêu” (xe máy, mèo, gà…), chúng có thể lao đi rất xa và rất nhanh.
Chó săn đánh hơi (Scenthounds) – săn bằng mũi 👃🍂
Nếu sighthounds “nhìn mà săn”, thì scenthounds “ngửi mà săn”. Đây là nhóm chó có khứu giác cực kỳ nhạy, bám mùi dai dẳng.
Đặc điểm chung:
Mũi to, ướt, rãnh rõ; nhiều giống có tai dài, mặt nhiều nếp nhăn
Tốc độ không quá “khủng”, nhưng bền bỉ, có thể đi cả ngày 🍃
Thường săn thú có mùi mạnh: thỏ, lợn rừng, hươu, cáo…
Các giống tiêu biểu:
Beagle – nhỏ gọn, vui vẻ, chuyên săn thỏ và thú nhỏ
Bloodhound – khứu giác “huyền thoại”, dùng để lần dấu vết người/thú
Basset Hound – chân lùn, tai dài, chuyên bới tìm thú trong bụi rậm
Nhóm này rất được yêu thích làm chó gia đình, nhưng chính vì mũi quá mạnh nên cũng dễ… “quên chủ” nếu bắt được mùi gì thú vị.
Chó săn chim / Gun dogs – retriever, spaniel, pointer 🦆💦
Đây là nhóm chó săn rất quen thuộc với người chơi chó hiện đại – đặc biệt là Labrador Retriever và Golden Retriever 💛.
Điểm chung:
Làm việc cùng thợ săn súng (gun dog): tìm, chỉ điểm, nhặt và tha chim đã bắn rơi
Thường bơi giỏi, chịu nước, chịu lạnh tốt
Tính cách thân thiện, bám chủ, cực kỳ phù hợp làm chó gia đình
Một số đại diện:
Labrador Retriever: săn chim nước, nhặt mồi trong hồ, sông; hiền, dễ huấn luyện
Golden Retriever: săn chim, tha mồi tốt, lại đẹp và tình cảm
German Shorthaired Pointer: đa năng, săn trên cạn & dưới nước
Cocker Spaniel: đào bới, làm chim bay khỏi bụi, tha chim về
Nhiều gia đình ở Việt Nam nuôi Golden, Labrador chỉ như chó cảnh – chó gia đình, nhưng gốc rễ chúng vẫn là chó săn chim. Nếu bạn cho chúng chơi trò nhặt bóng, nhặt đồ trong nước, bạn sẽ thấy bản năng săn mồi “trỗi dậy” ngay 🥎💦.
Chó bắt mồi (Catch dogs) – chuyên thú lớn, hung dữ 💪🐗
Catch dogs là nhóm nghe tên đã thấy… “hơi nặng đô”. Nhiệm vụ của chúng là tấn công – ghì chặt – giữ con mồi, thường là thú lớn, hung dữ như lợn rừng, bò, thậm chí thú dữ.
Đặc trưng:
Cơ bắp cuồn cuộn, đầu rộng, hàm khỏe
Gan lì, ít biết sợ, chịu đau tốt
Phản xạ cắn – giữ rất mạnh, nếu không quản lý tốt sẽ tiềm ẩn rủi ro ⚠️
Một số giống thường được dùng:
Dogo Argentino
Cane Corso
Một số dòng Pitbull, Mastiff
Nhóm này tuyệt đối không phù hợp với người mới nuôi chó, gia đình có trẻ nhỏ, hoặc môi trường chật hẹp, đô thị. Bản năng của chúng cần người chủ nhiều kinh nghiệm và điều kiện kiểm soát rất tốt.
Chó săn bản địa / đa năng – vừa săn, vừa giữ nhà 🏡🌾
Bên cạnh các nhóm “kinh điển” kể trên, nhiều đất nước – trong đó có Việt Nam – có các giống chó săn bản địa: vừa săn, vừa giữ nhà, vừa là bạn đồng hành.
Ở Việt Nam, bốn cái tên xuất hiện rất nhiều trong chuyện dân gian, kinh nghiệm đi rừng là:
Chó Phú Quốc
Chó H’Mông cộc đuôi
Chó Lài (Dingo Đông Dương)
Chó Bắc Hà
Chúng không được phân loại quá “hàn lâm” như sighthound, scenthound… nhưng thực tế lại là những thợ săn giỏi, đồng thời là chó trông nhà cừ khôi. Phần sau mình sẽ đi sâu hơn vào nhóm này ở góc nhìn người nuôi tại Việt Nam.
Khi so sánh chó săn với các nhóm làm việc khác, bạn sẽ thấy tổng hợp các giống chó chăn cừu và chó chăn gia súc làm việc theo đàn cho một góc nhìn rất khác về cách chó hỗ trợ con người.
Các giống chó săn nổi tiếng trên thế giới 🌍🐕
Nếu bạn search “các giống chó săn nổi tiếng” hay “các giống chó săn trên thế giới”, sẽ thấy một “rừng” tên tuổi. Ở đây, mình chọn ra những giống vừa nổi bật về công năng săn, vừa phổ biến trong vai trò thú cưng/đồng hành, để bạn dễ hình dung.
Nhóm chó săn chim & retriever – thân thiện, dễ sống 🦆💛
Labrador Retriever
Labrador là một trong những giống chó được yêu thích nhất thế giới – vừa là chó săn chim nước, vừa là chó dẫn đường, chó trị liệu, chó gia đình tuyệt vời.
Điểm mạnh: thân thiện, dễ huấn luyện, thích chơi, thích bơi
Khi còn giữ vai trò chó săn: nhảy xuống nước, bơi ra nhặt chim bị bắn rơi, mang về nhẹ nhàng mà không làm hỏng lông chim
Khi làm chó nhà: cực kỳ hợp với trẻ con, bám chủ, thông minh 🥰
Nếu bạn là người thích thể thao, hay đi dã ngoại, Labrador là lựa chọn vừa “chó săn”, vừa “chó pet” rất cân bằng.
Golden Retriever
Golden cũng tương tự Labrador về công việc săn chim, nhưng nổi bật với bộ lông vàng óng và vẻ ngoài “soái ca” 🌟.
Điểm mạnh: thông minh, dễ dạy, tình cảm, cực giỏi tha đồ
Làm chó săn chim: lao qua bụi rậm, lội nước, tìm chim và mang về cho chủ
Làm chó gia đình: hiền, chịu chơi, rất biết “lắng nghe” cảm xúc chủ
Không phải ngẫu nhiên mà Golden Retriever luôn nằm trong top giống chó được yêu thích nhất tại các nước Âu – Mỹ, và ngày càng phổ biến ở Việt Nam.
German Shorthaired Pointer (GSP)
Đây là giống chó săn đa năng, làm được đủ thứ: săn chim, săn thú nhỏ, tha mồi, chỉ điểm.
Ngoại hình: cao, gọn, cơ bắp, lông ngắn, dễ chăm sóc
Tính cách: năng lượng cao, thông minh, cần vận động nhiều
Hợp với chủ: thích chạy bộ, trekking, đi rừng, chơi sport dog 🎽🐕
GSP là kiểu chó “có việc mới vui”. Nếu chỉ nuôi nhốt trong sân chật, rất dễ stress.
Cocker Spaniel
Nhỏ hơn Golden, Labrador nhiều, nhưng lại là cao thủ săn chim bụi rậm.
Sứ mệnh: chạy luồn lách trong các lùm cây, bụi rậm, làm chim bay lên để thợ săn bắn; sau đó tìm và mang chim về
Ngoại hình: tai dài, lông mượt, mắt to tròn, rất dễ “đốn tim” 🥺
Tính cách: hoạt bát, thân thiện, nhưng hơi bám chủ
Trong đời sống hiện đại, Cocker thường được nuôi như chó cảnh, nhưng nếu cho chúng cơ hội chạy nhảy ngoài đồi cỏ, bạn sẽ thấy “máu săn” lộ rõ ngay.
Nhóm chó săn đánh hơi – “thần mũi” của thế giới loài chó 👃🔍
Beagle
Beagle là đại diện tiêu biểu cho chó săn đánh hơi cỡ nhỏ.
Sinh ra để săn thỏ, cáo, thú nhỏ
Kết hợp khứu giác nhạy, tiếng sủa đặc trưng, dáng đi lanh lợi
Rất thân thiện với con người, dễ hòa nhập gia đình 👨👩👧👦
Ở Việt Nam, Beagle được yêu thích vì nhìn “ngố ngố”, dễ thương, nhưng cũng là giống cần quản lý tốt khi ra ngoài, vì chỉ cần bắt được mùi là… quên hết mọi thứ.
Bloodhound
Nếu trao danh hiệu “khứu giác số 1 thế giới”, rất nhiều chuyên gia sẽ dành cho Bloodhound.
Mũi Bloodhound có mật độ thụ thể mùi cực lớn
Có thể lần theo dấu vết đã để lại từ rất lâu
Được dùng không chỉ trong săn thú, mà còn trong tìm kiếm cứu hộ, hỗ trợ lực lượng điều tra
Ngoại hình Bloodhound với tai dài, mặt nhăn, mắt buồn khiến chúng trông rất hiền, nhưng khi làm việc thì lại cực kỳ nghiêm túc.
Basset Hound
Basset Hound giống như phiên bản “chân lùn” của Bloodhound.
Chuyên săn thỏ và thú nhỏ trong bụi rậm
Chân ngắn giúp áp sát mặt đất, hỗ trợ đánh hơi dấu mùi thấp
Tính cách hiền lành, đôi khi hơi “chậm chạp”, phù hợp gia đình thích phong cách điềm tĩnh 💤
Nhóm chó săn đuổi – tốc độ là vũ khí ⚡🏁
Greyhound
“Vua tốc độ” của thế giới chó – Greyhound không chỉ săn, mà còn gắn liền với các cuộc đua chó.
Tốc độ có thể lên đến 70 km/h
Thân hình cực kỳ khí động học: ngực sâu, bụng thon, chân dài
Tính cách điềm tĩnh bất ngờ khi ở nhà – đa số rất hiền, thích… nằm dài trên sofa 😴
Whippet
Whippet được xem như Greyhound phiên bản size M.
Nhỏ hơn, dễ nuôi hơn trong nhà
Vẫn giữ được tốc độ rất cao, thích chạy, nhảy, đuổi đồ chơi
Phù hợp với chủ thích thể thao, nhưng ở môi trường đô thị hơn so với Greyhound cỡ lớn
Saluki / Afghan Hound / Ibizan Hound
Đây là các giống sighthound cổ xưa, gắn với văn hóa Trung Đông, Địa Trung Hải:
Saluki: thân dài, lông mềm, từng là chó săn quý tộc vùng sa mạc
Afghan Hound: bộ lông dài “high fashion”, nhưng bên dưới là cơ thể săn chắc, khéo leo trên địa hình núi đá
Ibizan Hound: tai dựng, dáng cao, rất linh hoạt trên đồi đá
Nhóm này ở Việt Nam khá hiếm, nhưng nếu bạn thích sự “độc” và có kinh nghiệm, chúng là lựa chọn rất thú vị.
Một vài giống chó săn “đặc biệt” khác 🦁🏜️
Rhodesian Ridgeback
Giống chó săn đến từ châu Phi, gắn với việc săn sư tử và thú lớn.
Đặc trưng: dải lông mọc ngược trên lưng (ridge)
Mạnh mẽ, trung thành, chịu nóng tốt
Cần chủ vững vàng, nhất quán, không phù hợp người mới nuôi
Dachshund (Lạp xưởng)
Nhìn như… “xúc xích biết đi” nhưng lại là cao thủ săn trong hang.
Thân dài, chân ngắn, dễ chui vào hang chồn, hang chuột
Bản năng đào bới mạnh, rất thích “tự khám phá”
Ngày nay được nuôi nhiều trong căn hộ, nhưng vẫn nên cho cơ hội đào bới, tìm đồ chơi để xả năng lượng 🕳️🐭
Từ bức tranh trên, có thể thấy “các giống chó săn trên thế giới” cực kỳ phong phú. Trước khi quyết định chọn một giống nào đó, hãy cân nhắc kỹ việc: bạn đang muốn một chiến binh săn mồi, một bạn đồng hành thể thao, hay một chú chó gia đình có “chút máu săn” cho vui.
Nếu bạn yêu phong cách dẻo dai, bền bỉ của những dòng săn đường dài, có thể xem thêm nhóm chó kéo xe và chó tuyết chuyên vận động đường dài để tham khảo thêm các lựa chọn tương tự.
Các giống chó săn phổ biến ở Việt Nam 🇻🇳🌾
Bên cạnh “người nổi tiếng quốc tế”, người yêu chó ở Việt Nam có thể tự hào vì sở hữu những giống chó săn bản địa cực kỳ thông minh và dũng cảm.
Chó Phú Quốc – “chiến binh xoáy lưng” biển đảo 🐕🦺🌊
Chó Phú Quốc từ lâu đã được xem như “quốc khuyển” không chính thức trong lòng nhiều người Việt.
Đặc trưng:
Xoáy lưng rõ, lông ôm sát, dáng thon, chân thon dài
Tốc độ tốt, biết bơi, leo trèo khá ổn
Bản năng săn mồi cao, phối hợp theo đàn cực thông minh
Trong vai trò chó săn:
Thường săn chuột, thú nhỏ, thậm chí hỗ trợ con người săn thú lớn ở rừng rậm
Có khả năng phân chia vai trò trong đàn: con dẫn đầu, con bao vây, con chặn đầu…
Biết tận dụng địa hình, dồn con mồi vào góc chết để chủ dễ tiếp cận
Trong đời sống hiện đại:
Là chó trông nhà, canh vườn, đồng hành dã ngoại rất tốt
Cần chủ hiểu bản năng, cho vận động đủ và có ranh giới rõ với vật nuôi khác 🐓🐱
Nếu bạn muốn một giống chó săn đậm chất Việt, thông minh, trung thành, và có điều kiện cho chạy nhảy, Phú Quốc là cái tên rất đáng cân nhắc.
Chó H’Mông cộc đuôi – “vệ sĩ núi rừng” 🏔️🐾
H’Mông cộc đuôi là giống chó bản địa vùng núi phía Bắc, nổi tiếng với đuôi cộc bẩm sinh và thân hình chắc nịch.
Thân gọn, cơ bắp tốt, di chuyển linh hoạt trên địa hình đồi núi
Lông thường dày, chịu lạnh tốt
Bản năng canh gác, cảnh giác cao, rất trung thành với chủ
Trong săn bắt truyền thống, H’Mông cộc đuôi thường được dùng để:
Đuổi thú rừng, dồn chúng ra khỏi khu rậm
Bảo vệ chủ trước các nguy hiểm bất ngờ (lợn rừng, thú dữ…)
Ngày nay, nhiều người nuôi H’Mông cộc chủ yếu để giữ nhà và đồng hành, nhưng bản năng săn vẫn còn rõ, nên cần quản lý tốt khi có gà vịt, thú nhỏ.
Chó Lài (Dingo Đông Dương) – dẻo dai, bền bỉ 🌳
Chó Lài, hay Dingo Đông Dương, là một trong những dòng chó cổ của khu vực.
Thân hình gọn, chân cao vừa, rất dẻo dai
Lông ngắn, chịu thời tiết khắc nghiệt
Tính cách độc lập, thông minh, khá cảnh giác với người lạ
Trong các nhóm chó săn Việt, chó Lài thường được nhắc tới như một “tay săn đường dài”:
Giỏi bám theo dấu, đuổi thú nhỏ, thú trung bình
Phối hợp tốt với con người trong môi trường rừng núi, đồi cỏ
Đây là giống đòi hỏi chủ phải kiên nhẫn, hiểu tâm lý chó hoang dã hơn so với các giống ngoại thuần pet.
Chó Bắc Hà – lông xù, gan lỳ, đầy bản lĩnh ❄️
Chó Bắc Hà nổi tiếng với bộ lông dày, bờm cổ đẹp và thân hình lực lưỡng.
Chịu lạnh tốt, phù hợp vùng cao, khí hậu khắc nghiệt
Gan dạ, trung thành, rất “máu” khi bảo vệ chủ và lãnh thổ
Bản năng săn mồi và canh gác đều mạnh
Ở góc độ chó săn, Bắc Hà vừa có thể:
Đuổi thú rừng cỡ trung
Vừa đóng vai trò chó giữ nhà, giữ trại, ít “nũng nịu” như các giống ngoại
Nếu bạn sống ở khu vực mát/lạnh, có sân vườn rộng, Bắc Hà là lựa chọn vừa đẹp, vừa “chiến”.
Bên cạnh các giống chó săn bản địa như Phú Quốc hay H’Mông cộc, nhiều đội chuyên nghiệp còn sử dụng các giống chó cứu hộ và chó tìm kiếm cứu nạn thường gặp cho nhiệm vụ lần dấu vết trong rừng núi Việt Nam.
So sánh chó săn Việt và chó săn ngoại – nên chọn bên nào? ⚖️
Không có câu trả lời “bên nào hơn”, chỉ có bên nào hợp với bạn hơn:
Chó săn Việt (Phú Quốc, H’Mông, Lài, Bắc Hà):
Ưu: thích nghi khí hậu, sức đề kháng tốt, bản năng săn đa năng, giữ nhà giỏi
Nhược: đôi khi hơi “hoang”, cần chủ hiểu tâm lý, kiên nhẫn, không phù hợp ai thích chó “như thú bông”
Chó săn ngoại (Beagle, Labrador, Golden, hound…):
Ưu: nhiều giống đã được “thuần pet” khá lâu, dễ hòa nhập với môi trường đô thị, căn hộ
Nhược: đòi hỏi chăm sóc dinh dưỡng, vận động bài bản hơn, chi phí mua và nuôi thường cao hơn
Quan trọng nhất vẫn là: lối sống của bạn ra sao, kỳ vọng vào chú chó là gì, và bạn có chấp nhận “bản năng săn” của chúng hay không 💬.
Nếu sau khi cân nhắc bạn nhận ra mình hợp với thú cưng sống trong nhà hơn là săn bắt, hãy chuyển sang tham khảo bài giải thích khái niệm chó cảnh và các nhóm chó cảnh hiện nay để chọn giống “đỡ nặng đô” hơn.
“Chó săn cừu” & “chó săn cừu Đức”: hiểu đúng để không chọn nhầm 🐑🐕
Cụm từ “chó săn cừu”, “chó săn cừu Đức” xuất hiện khá nhiều trong tìm kiếm, nhưng thực ra đang trộn giữa hai khái niệm:
Chó săn: săn và bắt con mồi
Chó chăn: điều khiển đàn, bảo vệ đàn
“Chó săn cừu” – cách gọi dân gian dễ gây hiểu lầm
Trên thực tế, “chó săn cừu” không phải là một nhóm chính thống trong phân loại chó. Người ta thường dùng nhầm để chỉ:
Các giống chó chăn cừu (herding dog) – như Border Collie, German Shepherd…
Hoặc những con chó có mặt cùng đàn cừu, tham gia đuổi thú dữ (sói, chó rừng…)
Trong nghề, người ta phân biệt rõ:
Herding dogs (chó chăn gia súc): điều khiển, dồn, giữ đàn
Livestock guardian dogs (chó bảo vệ đàn gia súc): canh đàn, chống thú dữ
Hunting dogs (chó săn): tập trung vào con mồi, không phải đàn gia súc
Chó chăn cừu Đức – “German Shepherd” hay bị search thành “chó săn cừu Đức” 🐺
Với người Việt, khi gõ “chó săn cừu Đức”, đa phần đang nghĩ tới chó chăn cừu Đức (German Shepherd) – giống chó cực kỳ nổi tiếng.
Gốc: chăn cừu, chăn gia súc, trông coi trang trại
Hiện tại: dùng rất nhiều trong công an, quân đội, chó nghiệp vụ, cảnh khuyển
Bản năng: thông minh, trung thành, làm việc chăm chỉ, rất đa năng
German Shepherd không phải thuần “chó săn mồi”, mà là chó chăn – chó nghiệp vụ. Nếu bạn tìm chó săn đúng nghĩa (đi rừng, săn thú), hãy phân biệt rõ để không mua nhầm một chú GSD rồi… thất vọng vì chúng không đuổi mồi như bạn tưởng 😉.
Nên chọn dòng chó săn nào nếu sống ở Việt Nam? 🏡📌
Xác định rõ mục đích trước khi chọn giống
Trước khi rước một bé chó săn về, bạn nên tự hỏi:
Mình cần chó chạy cùng, chơi thể thao, trekking?
Mình cần chó giữ nhà, cảnh giác, thỉnh thoảng săn chuột, thú nhỏ quanh vườn?
Hay mình chỉ thấy hình ảnh “chó săn” ngầu, muốn nuôi cho sang – nhưng thực ra chỉ có thời gian đưa đi dạo vòng quanh chung cư? 😅
Nếu:
Bạn sống ở thành phố, căn hộ, bận rộn, đi làm cả ngày → nên cân nhắc giống săn đã “dịch chuyển” sang vai trò chó gia đình (Labrador, Golden, Cocker…) và tập trung vào vận động, chơi trò trí tuệ, thay vì mong nó “đi săn” thật.
Bạn sống ngoại ô, nông thôn, có sân vườn, thích đi rừng, đi rẫy → có thể nghĩ đến Phú Quốc, H’Mông, Lài, Bắc Hà hoặc vài giống hound chịu nóng, chịu ẩm tốt.
Cân đối giữa không gian, thời gian & kinh nghiệm nuôi 🕒
Chó săn nói chung không hợp với kiểu nuôi: xích góc sân, cho ăn ngày 2 lần rồi hết.
Chúng cần:
Không gian chạy (ít nhất là được dẫn ra ngoài thường xuyên)
Thời gian chơi – huấn luyện mỗi ngày
Chủ hiểu bản năng đuổi, săn của chúng và biết cách quản lý (dây dắt, rọ mõm khi cần, ranh giới với vật nuôi khác)
Nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm, có thể bắt đầu với các giống săn “hiền” và dễ sống hơn như Labrador, Golden, Cocker, một số dòng Phú Quốc tính ổn định. Khi đã quen với việc “sống cùng một chú chó năng lượng cao”, bạn hãy nghĩ đến những giống “nặng đô” hơn.
Lưu ý khi nuôi chó săn tại Việt Nam ⚠️🐕
Bản năng săn mồi: vừa là ưu điểm, vừa là thách thức
Điều làm chó săn hấp dẫn chính là bản năng săn mồi mạnh:
Giữ nhà tốt, cảnh giác cao, dễ phát hiện người lạ, tiếng động lạ
Giúp kiểm soát chuột, rắn nhỏ, thú phá vườn ở khu vực nông thôn
Rất hợp với người thích hoạt động ngoài trời, chạy bộ, trekking
Nhưng chính bản năng đó cũng đem đến vài rủi ro nếu không quản lý tốt:
Đuổi theo xe máy, người chạy, trẻ con, mèo, gà…
Tự ý lao ra đường nếu không có dây dắt → dễ tai nạn
Gây căng thẳng cho hàng xóm nếu bạn ở khu dân cư đông đúc
Cách tiếp cận hợp lý:
Chấp nhận bản năng săn là cốt lõi của giống
Đặt ranh giới bằng huấn luyện cơ bản: recall (gọi lại), ở yên, không được đuổi khi có lệnh
Dùng dây, rọ mõm ở nơi cần thiết, đặc biệt với giống to, sức mạnh lớn
Vận động & kích thích tinh thần cho chó săn ⚽🧠
Chó săn là nhóm rất dễ chán nếu chỉ “ăn – ngủ – trông nhà”. Một chú chó săn bị bỏ mặc sẽ:
Cắn phá đồ, đào bới vườn, sủa nhiều
Tìm cách tự giải trí bằng cách… trốn ra ngoài, đuổi gà, đuổi mèo
Một vài gợi ý:
Cho chạy bộ, đi bộ đường dài, leo dốc nhẹ
Chơi ném bóng, frisbee, trò nhặt đồ, giấu đồ cho tìm bằng mùi
Cho tham gia các hoạt động dã ngoại, trekking nếu có điều kiện 🏕️
Đặc biệt, các giống như Beagle, Bloodhound, Phú Quốc, H’Mông, Lài… rất thích trò chơi mùi: giấu đồ ăn/đồ chơi và để chúng dùng mũi đi tìm.
Dinh dưỡng & sức khỏe cho các giống chó săn 🍖
Vì hoạt động nhiều, chó săn thường cần khẩu phần:
Giàu protein và chất béo tốt (để duy trì cơ bắp, năng lượng)
Phân chia hợp lý theo độ tuổi, mức độ vận động
Nước sạch luôn sẵn, đặc biệt với giống thích chạy dưới trời nóng
Lưu ý sức khỏe:
Một số giống săn to, ngực sâu (Greyhound, hound lớn) có nguy cơ bị xoắn dạ dày → tránh cho ăn quá no rồi cho vận động mạnh ngay
Giống tai dài (Beagle, Basset, Bloodhound): cần vệ sinh tai định kỳ để tránh viêm
Các giống bản địa Việt (Phú Quốc, H’Mông, Lài, Bắc Hà): sức đề kháng tốt, nhưng vẫn cần tiêm phòng, tẩy giun, phòng ve rận đầy đủ
Góc đạo đức & pháp lý: không cổ vũ săn thú rừng 🕊️
Ngày xưa, chó săn gắn liền với văn hóa săn bắt để sinh tồn. Nhưng hiện nay, phần lớn hoạt động săn thú rừng đã:
Bị hạn chế hoặc cấm theo pháp luật
Ảnh hưởng tiêu cực đến đa dạng sinh học, hệ sinh thái
Khi nuôi chó săn trong bối cảnh hiện đại, tốt nhất là:
Dùng chúng cho thể thao, bảo vệ, đồng hành, các trò chơi mô phỏng săn (tìm đồ chơi, lure coursing…)
Không tiếp tay cho việc săn bắt trái phép, bẫy thú rừng
Hướng năng lượng săn mồi sang các hoạt động lành mạnh và an toàn
Như vậy, bạn vẫn có thể tận hưởng niềm vui khi sống cùng một “chiến binh bốn chân”, mà không phải đánh đổi bằng thiên nhiên và pháp luật.
FAQ – Câu hỏi thường gặp về các giống chó săn ❓🐕
1. Chó săn có nuôi trong nhà, sống với trẻ con được không?
Có, nếu bạn chọn giống phù hợp và nuôi đúng cách. Các giống săn chim như Labrador, Golden, Cocker… thường rất thân thiện, hợp với trẻ em. Một số giống hound hiền cũng sống tốt trong gia đình. Tuy nhiên, các giống quá gan lì, chuyên bắt mồi (Pitbull, Dogo Argentino, một số Mastiff, catch dog) đòi hỏi chủ giàu kinh nghiệm và quản lý cực kỳ chặt chẽ.
2. Chó săn có nguy hiểm, dễ tấn công người không?
Bản năng săn mồi không tự động đồng nghĩa với tấn công người. Nguy hiểm xuất hiện khi:
Chó không được xã hội hóa, huấn luyện cơ bản
Chủ cổ vũ hành vi hung hăng, kích động chó
Nếu bạn đối xử công bằng, dạy ranh giới rõ ràng và cho giao tiếp từ nhỏ, đa số chó săn đều có thể sống an toàn cùng gia đình.
3. Sống ở thành phố, chung cư có nên nuôi chó săn không?
Có thể, nhưng phải chọn giống ít “nặng đô” hơn và chấp nhận dành thời gian vận động cho chúng mỗi ngày. Golden, Labrador, Cocker, một số Beagle tính nết ổn, hoàn toàn có thể sống ở thành phố, miễn là được dắt đi dạo, chạy nhảy, chơi trò trí tuệ thường xuyên. Các giống săn nhạy cảm, quá độc lập, quá hoang dã sẽ khó hợp với môi trường phố.
4. Chó săn Việt Nam có thua kém gì chó săn ngoại không?
Không. Chúng chỉ khác nhiệm vụ và bối cảnh. Chó Phú Quốc, H’Mông, Lài, Bắc Hà có lợi thế về thích nghi khí hậu, địa hình, bệnh tật, bản năng bảo vệ lãnh thổ. Chó ngoại có bề dày chọn lọc theo tiêu chuẩn show quốc tế, nhiều giống đã được “thuần hóa” thành chó gia đình. Tùy nhu cầu mà chọn, không cần đặt vấn đề hơn – kém.
5. Tôi không đi săn, chỉ thích chó năng lượng cao, có nên chọn chó săn không?
Có thể, nếu bạn là người thích vận động, thích đi dã ngoại, chạy bộ, leo núi. Khi đó, chó săn sẽ trở thành bạn tập thể dục tuyệt vời, vừa giúp bạn ra khỏi chiếc ghế văn phòng, vừa giúp chúng xả năng lượng. Nếu bạn ít di chuyển, ít ra ngoài, thích nuôi chó kiểu “ôm ấp trong nhà”, có lẽ nên cân nhắc sang nhóm chó cảnh hiền, năng lượng vừa phải.
Lời kết: Chó săn – chiến binh bốn chân nhưng vẫn là một trái tim biết yêu 💚🐕
Từ những cánh rừng châu Phi, đồng cỏ châu Âu, sa mạc Trung Đông cho đến rừng núi Tây Bắc, đảo Phú Quốc…, chó săn luôn hiện diện như một đồng đội đúng nghĩa của con người: săn mồi, bảo vệ, đồng hành trong hành trình sinh tồn và khám phá.
Ngày nay, dù vai trò săn bắt không còn quan trọng như xưa, bạn vẫn có thể nhìn thấy hình bóng “chiến binh” ấy trong những chú Golden chạy nhặt bóng trên bãi cỏ, những bé Labrador bơi tung tăng dưới hồ, đàn Phú Quốc lao qua những đồi cát, hay một chú Beagle cặm cụi đánh hơi từng bụi cây 🌾.
Nếu bạn đang cân nhắc nuôi chó săn, hãy tự hỏi:
Mình có đủ thời gian, không gian, năng lượng để đồng hành cùng chúng không?
Mình có sẵn sàng tôn trọng bản năng săn mồi của chúng và hướng nó theo cách an toàn, lành mạnh không?
Khi câu trả lời là “có”, rất có thể bạn sẽ tìm được một người bạn bốn chân tuyệt vời – vừa là “chiến binh” khi cần, vừa là trái tim trung thành luôn chờ bạn về mỗi tối, với đôi mắt sáng và chiếc đuôi vẫy liên hồi 🥹💛.
